Wat willen we bereiken?

Het doel van het Friese taalbeleid is dat het gebruik van de Friese taal, inclusief de steektalen, natuurlijk en vanzelfsprekend is en blijft, zowel in ons onderwijs, het openbare leven als in onze vrije tijd. Een sterk taalbeleid draagt bij aan Brede Welvaart; een fijne leefomgeving waar de eigen taal kan worden gebruikt en doorgegeven aan volgende generaties. 2022 is het tweede jaar van ons taalbeleid voor de periode 2021-2024, zoals vastgelegd in de drie programmalijnen uit de beleidsnota Nij Poadium. Voor het onderwijs werken wij toe naar een rijk taalaanbod op school waarin alle leerlingen (van peuter tot promovendus) optimaal Fries kunnen leren en waardoor de onderwijskwaliteit van het vak Fries toeneemt. We willen dat het Fries overal te zien en te horen is in het straatbeeld en het openbare leven, ook in formele zin.

Op grond van de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer (BFTK 2019-2023) heeft de provincie Fryslân de rol van Taalskipper. Als Taalskipper zorgt de provincie in overleg met het Rijk voor heldere aansturing, ambitie en samenwerking in het Friese taaldossier in de provincie Fryslân. Daarnaast financieren wij diverse taal(onderwijs)instellingen om ons beleid uit te voeren. We vergen deze instellingen om meer en beter samen te werken om zo te komen tot een beter op elkaar en de beleidsdoelen aansluitende taal(onderwijs)infrastructuur.

Als provincie geven wij als Friestalig bestuursorgaan het goede voorbeeld door altijd in het eerste contact met Friezen in onze provincie het Fries te gebruiken.

Welke resultaten willen we in 2022 behalen?

Programmalijn Frysk yn ús ûnderwiis

• In samenwerking met de onderwijsinspectie versterken we het toezicht op het vak Frysk in het primair en voortgezet onderwijs.
• In het schooljaar 2021-2022 ronden we de 1-meting van het Taalplan Frysk 2030 af waarbij we het taalprofiel van scholen in het primair en voortgezet onderwijs toetsen en waarbij we hun bevragen op hun ambitie en de doorgaande leerlijn Frysk op school.
• Ook scholen in de onderwijssectoren waar het aanbieden van het vak Frysk niet wettelijk verplicht is (voorschoolse opvang, middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs, wetenschappelijk onderwijs en speciaal onderwijs) worden aangemoedigd om het aanbod Frysk op passende wijze te verstevigen. Hiermee wordt ook gewerkt aan een doorgaande leerlijn Frysk.
• Ter uitvoering van het Taalplan Frysk 2030 subsidiëren we via de regeling ‘Foar no en letter’ scholen in alle onderwijssectoren om de kwaliteit van het vak Frysk te verbeteren en het professionaliseren van leerkrachten.
• Afhankelijk van de voortgang van het landelijke project Curriculum.nu starten we met de realisatiefase van de vernieuwing van kerndoelen voor het vak Frysk via het project Kurrikulum.frl.
• Via deelname aan het European Charter Classroom Activities (ECCA-project) stimuleren wij uitwisseling van Friese scholen met scholen in Europese regio’s met een minderheidstaal.

Programmalijn Frysk yn ús iepenbiere libben

• Als uitvoering van de rol van Taalskipper brengen wij bestuurders van gemeenten, Wetterskip Fryslân en de Veiligheidsregio Fryslân bij elkaar en stimuleren we dat ze actief met het uitvoeren van het Friese taalbeleid en (het komen tot) een langetermijnvisie op het Fries aan de slag gaan.
• Wij voeren de visie op de zichtbaarheid van het Fries uit in afstemming met het Rijk en de Friese bestuursorganen als onderdeel van de langetermijnagenda Frysk.
• Om het actief gebruik van het Fries in de nieuwe media/ het digitale domein te stimuleren en de kwaliteit van het (geschreven) Fries te verhogen, zorgen wij, met onze partners, voor de doorontwikkeling van de ‘Digitale Helpmiddels’.
• De uitkomsten van het provinciaal onderzoek ‘Frysk yn de ekonomy’ zetten we om naar beleid. Met inzichtelijke do’s en don’ts kunnen bedrijven waar dat het beste past, eenvoudiger met het Frysk aan de slag gaan.
• Via onze subsidieregelingen en ons prijzenbeleid stimuleren wij de zichtbaarheid en het gebruik van het Frysk.

Programmalijn Frysk yn ús frije tiid

• Door het subsidiëren van Omrop Fryslân zorgen we dat het Frysk op de radio, televisie en online een vanzelfsprekende stevige positie houdt.
• Via het programma ‘Jong Frysk sjoernalistyke talint foar de takomst’ stimuleren we het verbeteren van het gebruik van de Friese taal en de kennis over Friese cultuur bij de Friese media.
• Wij positioneren het Frysk als Europese regionale taal door actief lid te zijn van het Network to promote linguistic diversity (NPLD) en Mercator.
• We promoten en faciliteren via onze bijdrage aan het programma voor Leeuwarden City of Literature en onze bestaande subsidieregelingen de Friese literatuur.

Wat mag het kosten?