Programma 3: Omgeving

3.2 Landbouw

Begroting

Wat willen we bereiken?

De agrarische sector is voor Fryslân van groot economisch belang zowel voor de werkgelegenheid en export als voor kennisontwikkeling en innovatie. Naast producent van voedsel is de landbouw ook gebruiker en tegelijk de belangrijkste beheerder van het landelijk gebied. De landbouw bepaalt in sterke mate het aanzicht van het landschap, draagt bij aan de biodiversiteit en aan een leefbaar en aantrekkelijk platteland. De agrarische sector is van groot belang voor brede welvaart in Fryslân en ontwikkelingen in de landbouw zijn mede bepalend voor de totale leefomgeving.

Overeenkomstig het bestuursakkoord is het onze ambitie dat de landbouw in 2025 duurzaam en natuurinclusief is. Dat is een landbouw die grondgebonden en circulair is, bijdraagt aan herstel van biodiversiteit, maatschappelijk draagvlak heeft en duurzaam economisch renderend.

We willen de landbouwsector helpen om van een viersterren landbouw een vijfsterren landbouw te maken, waarbij de vijfde ster een groene ster is. Daarbij staat kwalitatieve groei voorop en willen we het spanningsveld tussen landbouw en andere maatschappelijke wensen doorbreken. Daarbij is het van cruciaal belang dat boeren een levensvatbaar bedrijfsmodel kunnen vinden.

De ontwikkelingen van de agrarische sector worden vooral bepaald door Europa en het Rijk.  Van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid van de EU (GLB-beleid vanaf 2021) wordt verwacht dat daarin duurzaamheid, natuurinclusief en vergroening een essentiële rol zullen spelen. De rol van de provincie is vooral om vernieuwingen te faciliteren en te ondersteunen. Daarnaast ligt een belangrijke rol bij de hele agrofoodketen van boeren tot consument.

Als provincie willen we de transitie van de landbouw begeleiden binnen de kaders van het klimaatakkoord, de problematiek van het terugdringen van emissies w.o. stikstof en de veenweideproblematiek. We willen voor Fryslân hierin een voorbeeldfunctie vervullen door in te zetten op aansluiting bij Europees- en Rijksbeleid, samen te werken in netwerken, gebiedsgericht werken en kennisontwikkeling/innovatie die vraag gestuurd is.

Dairy Valley / – Campus wordt via het economisch programma ondersteund als integrale inzet op agrofood (zie voor doelen en resultaten bij beleidsveld 4.3 Economische structuurversterking).

Welke resultaten willen we in 2021 behalen?

  • We formuleren met inbreng van stakeholders een integrale landbouwagenda.
  • We leveren in 2021 inbreng en lobby’en voor het Nationaal Strategisch Plan, dat op rijksniveau opgesteld wordt, zodat nieuwe GLB-regelingen optimaal inzetbaar zijn voor Fryslân. Het NSP dient als basis van de nationale invulling van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouw Beleid (GLB) voor de periode 2022 –2027.
  • Openstellen van maatregelen uit het POP3 Transitieprogramma voor 2021.
  • We voeren de regiodeal Noord Nederland natuurinclusieve Landbouw uit via drie pijlers: 1. een gebiedsgerichte aanpak, 2. het ontwikkelen van instrumentarium, 3. inzet op netwerk en communicatie.
  • We werken samen met de partners in de Agro Agenda aan het kwaliteits-/streefbeeld 2030.
  • Potato Valley is een toegankelijk en essentieel kenniscentrum geworden op het gebied van zilte teelt en biedt ondernemers perspectief op nieuwe verdienmodellen
  • We stellen de maatregel Jonge Boeren regeling in het POP3 programma (vanaf eind 2020) open.

Wat mag het kosten?

Eerste bestuursrapportage

Gewenste resultaten

Beleid

Verwacht je dat aan eind 2021 de besluitvorming verlopen is volgens de inhoudelijke afspraken in het onderliggende document waarin het beleid is vastgesteld (beleidsnota, etc.)?

  • Ja, dit gaat zeker lukken
  • Niet zeker of dit gaat lukken
  • Nee, dit gaat niet lukken

Tijd

Verwacht je dat eind 2021 het gewenste resultaat is gerealiseerd? Of, als de einddatum voor de realisatie verder in de tijd ligt: Verwacht je dat je eind 2021 op schema ligt om het gewenste resultaat te realiseren binnen de afgesproken termijn?

  • Ja, dit gaat zeker lukken
  • Niet zeker of dit gaat lukken
  • Nee, dit gaat niet lukken

Geld

Op beleidsveldniveau: verwacht je dat geld een belemmerende factor is voor het behalen van de gewenste resultaten? Of verwacht je dat het beschikbare budget toereikend is om in 2021 de gewenste resultaten van dit beleidsveld te realiseren?

  • Geld vormt geen belemmerende factor: er wordt geen onder- of overbesteding verwacht
  • Geld vormt geen belemmerende factor: er wordt een onderbesteding verwacht
  • Geld vormt wel een belemmerende factor en/of er wordt een overbesteding verwacht
  Beleid Tijd Geld
1 We formuleren met inbreng van stakeholders een integrale landbouwagenda.
2 We leveren in 2021 inbreng en lobby’en voor het Nationaal Strategisch Plan, dat op rijksniveau opgesteld wordt, zodat nieuwe GLB-regelingen optimaal inzetbaar zijn voor Fryslân. Het NSP dient als basis van de nationale invulling van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouw Beleid (GLB) voor de periode 2022 –2027.
3 Openstellen van maatregelen uit het POP3 Transitieprogramma voor 2021.
4 We voeren de regiodeal Noord Nederland natuurinclusieve Landbouw uit via drie pijlers: 1. een gebiedsgerichte aanpak, 2. het ontwikkelen van instrumentarium, 3. inzet op netwerk en communicatie.
5 We werken samen met de partners in de Agro Agenda aan het kwaliteits-/streefbeeld 2030.
6 Potato Valley is een toegankelijk en essentieel kenniscentrum geworden op het gebied van zilte teelt en biedt ondernemers perspectief op nieuwe verdienmodellen
7 We stellen de maatregel Jonge Boeren regeling in het POP3 programma (vanaf eind 2020) open.

Toelichting:

1. Het opstellen van een integrale landbouwagenda samen met alle stakeholders zien wij als een belangrijke katalysator die gaat bijdragen aan onze ambities voor de landbouw. In november 2020 hebben we de startnotitie landbouw aan Provinciale Staten voorgelegd. We zijn nu bezig met het opstellen van de landbouwagenda die voor de zomer van 2021 aan Provinciale Staten wordt voorgelegd. Het ambitieniveau is hoog. Er is nog een reservering van € 350.000,-. Om de ambities waar te maken, zullen echter meer middelen nodig zijn.

Prestatie indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2021 Prognose 2021
Landbouwagenda Landbouwagenda wordt vastgesteld Gereed Q2
Regiodeal natuurinclusieve landbouw Noord-Nederland Halfjaarlijks (in juli en december) wordt een voortgangsrapportage opgesteld Gereed
Kenniscentrum Verzilting Het Kenniscentrum Verzilting komt in samenwerking met betrokken partijen tot stand Gereed Q4
Jonge boeren regeling Subsidie in relatie tot investeringsomvang (multiplier) Tenminste 1

Tweede bestuursrapportage

Gewenste resultaten

Beleid

Verwacht je dat aan eind 2021 de besluitvorming verlopen is volgens de inhoudelijke afspraken in het onderliggende document waarin het beleid is vastgesteld (beleidsnota, etc.)?

  • Ja, dit gaat zeker lukken
  • Niet zeker of dit gaat lukken
  • Nee, dit gaat niet lukken

Tijd

Verwacht je dat eind 2021 het gewenste resultaat is gerealiseerd? Of, als de einddatum voor de realisatie verder in de tijd ligt: Verwacht je dat je eind 2021 op schema ligt om het gewenste resultaat te realiseren binnen de afgesproken termijn?

  • Ja, dit gaat zeker lukken
  • Niet zeker of dit gaat lukken
  • Nee, dit gaat niet lukken

Geld

Op beleidsveldniveau: verwacht je dat geld een belemmerende factor is voor het behalen van de gewenste resultaten? Of verwacht je dat het beschikbare budget toereikend is om in 2021 de gewenste resultaten van dit beleidsveld te realiseren?

  • Geld vormt geen belemmerende factor: er wordt geen onder- of overbesteding verwacht
  • Geld vormt geen belemmerende factor: er wordt een onderbesteding verwacht
  • Geld vormt wel een belemmerende factor en/of er wordt een overbesteding verwacht
  Beleid Tijd Geld
1 We formuleren met inbreng van stakeholders een integrale landbouwagenda.
2 We leveren in 2021 inbreng en lobby’en voor het Nationaal Strategisch Plan, dat op rijksniveau opgesteld wordt, zodat nieuwe GLB-regelingen optimaal inzetbaar zijn voor Fryslân. Het NSP dient als basis van de nationale invulling van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouw Beleid (GLB) voor de periode 2022 –2027.
3 Openstellen van maatregelen uit het POP3 Transitieprogramma voor 2021.
4 We voeren de regiodeal Noord Nederland natuurinclusieve Landbouw uit via drie pijlers: 1. een gebiedsgerichte aanpak, 2. het ontwikkelen van instrumentarium, 3. inzet op netwerk en communicatie.
5 We werken samen met de partners in de Agro Agenda aan het kwaliteits-/streefbeeld 2030.
6 Potato Valley is een toegankelijk en essentieel kenniscentrum geworden op het gebied van zilte teelt en biedt ondernemers perspectief op nieuwe verdienmodellen
7 We stellen de maatregel Jonge Boeren regeling in het POP3 programma (vanaf eind 2020) open.

Prestatie indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2021 Prognose 2021
Landbouwagenda Landbouwagenda wordt vastgesteld Gereed Q2
Regiodeal natuurinclusieve landbouw Noord-Nederland Halfjaarlijks (in juli en december) wordt een voortgangsrapportage opgesteld Gereed
Kenniscentrum Verzilting Het Kenniscentrum Verzilting komt in samenwerking met betrokken partijen tot stand Gereed Q4
Jonge boeren regeling Subsidie in relatie tot investeringsomvang (multiplier) Tenminste 1

Toelichting:

De landbouwagenda is in Q2 door het college van GS vastgesteld, daarna is het aangeboden aan PS. Deze behandeling vindt 22 september plaats.

Jaarstukken

Wat wilden we bereiken?

De agrarische sector is voor Fryslân van groot economisch belang zowel voor de werkgelegenheid en export als voor kennisontwikkeling en innovatie. Naast producent van voedsel is de landbouw ook gebruiker en tegelijk de belangrijkste beheerder van het landelijk gebied. De landbouw bepaalt in sterke mate het aanzicht van het landschap, draagt bij aan de biodiversiteit en aan een leefbaar en aantrekkelijk platteland. De agrarische sector is van groot belang voor brede welvaart in Fryslân en ontwikkelingen in de landbouw zijn mede bepalend voor de totale leefomgeving.

Overeenkomstig het bestuursakkoord is het onze ambitie dat de landbouw in 2025 duurzaam en natuurinclusief is. Dat is een landbouw die grondgebonden en circulair is, bijdraagt aan herstel van biodiversiteit, maatschappelijk draagvlak heeft en duurzaam economisch renderend.

We willen de landbouwsector helpen om van een viersterren landbouw een vijfsterren landbouw te maken, waarbij de vijfde ster een groene ster is. Daarbij staat kwalitatieve groei voorop en willen we het spanningsveld tussen landbouw en andere maatschappelijke wensen doorbreken. Daarbij is het van cruciaal belang dat boeren een levensvatbaar bedrijfsmodel kunnen vinden.

De ontwikkelingen van de agrarische sector worden vooral bepaald door Europa en het Rijk.  Van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid van de EU (GLB-beleid vanaf 2021) wordt verwacht dat daarin duurzaamheid, natuurinclusief en vergroening een essentiële rol zullen spelen. De rol van de provincie is vooral om vernieuwingen te faciliteren en te ondersteunen. Daarnaast ligt een belangrijke rol bij de hele agrofoodketen van boeren tot consument.

Als provincie willen we de transitie van de landbouw begeleiden binnen de kaders van het klimaatakkoord, de problematiek van het terugdringen van emissies w.o. stikstof en de veenweideproblematiek. We willen voor Fryslân hierin een voorbeeldfunctie vervullen door in te zetten op aansluiting bij Europees- en Rijksbeleid, samen te werken in netwerken, gebiedsgericht werken en kennisontwikkeling/innovatie die vraag gestuurd is.

Dairy Valley / – Campus wordt via het economisch programma ondersteund als integrale inzet op agrofood (zie voor doelen en resultaten bij beleidsveld 4.3 Economische structuurversterking).

Hebben we bereikt wat we wilden bereiken?

Beleidsvelden

  Ligt de doelrealisatie op schema? Zijn de gewenste resultaten behaald? Zijn de kosten binnen het budget gebleven?
3.2 Landbouw

Hebben we de gewenste resultaten bereikt?

Gewenste resultaten

Beleid

  • Het gewenste resultaat zoals in de begroting is gehaald.
  • Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is inhoudelijk niet geheel gehaald.
  • Het voorgenomen gewenste resultaat zoals beschreven in de begroting is Inhoudelijk niet gehaald.

Tijd

  • Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is binnen de afgesproken tijd gehaald.
  • Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is niet geheel op tijd gehaald.
  • Het voorgenomen gewenste resultaat zoals beschreven in de begroting is niet op tijd gehaald.

Geld

  • T.a.v. het onderdeel geld is er geen afwijking (Overschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan € 50.000 en Onderschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan € 50.000).
  • T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van onderbesteding (Onderschrijding groter dan 10% en groter dan € 50.000).
  • T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van overbesteding (Overschrijding groter dan 10% en groter dan € 50.000).
  Beleid Tijd Geld
1 We formuleren met inbreng van stakeholders een integrale landbouwagenda.
2 We leveren in 2021 inbreng en lobby’en voor het Nationaal Strategisch Plan, dat op rijksniveau opgesteld wordt, zodat nieuwe GLB-regelingen optimaal inzetbaar zijn voor Fryslân. Het NSP dient als basis van de nationale invulling van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouw Beleid (GLB) voor de periode 2022 –2027.
3 Openstellen van maatregelen uit het POP3 Transitieprogramma voor 2021.
4 We voeren de regiodeal Noord Nederland natuurinclusieve Landbouw uit via drie pijlers: 1. een gebiedsgerichte aanpak, 2. het ontwikkelen van instrumentarium, 3. inzet op netwerk en communicatie.
5 We werken samen met de partners in de Agro Agenda aan het kwaliteits-/streefbeeld 2030.
6 Potato Valley is een toegankelijk en essentieel kenniscentrum geworden op het gebied van zilte teelt en biedt ondernemers perspectief op nieuwe verdienmodellen
7 We stellen de maatregel Jonge Boeren regeling in het POP3 programma (vanaf eind 2020) open.

Toelichting:

Voor Potato Valley is het oprichten van een kennisconsortium qua planning in 2021 niet helemaal gehaald. Zie ook toelichting (Prestatie)indicatoren.

Prestatie indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2021 Realisatie 2021
Landbouwagenda Landbouwagenda wordt vastgesteld Gereed Q2 Q3
Regiodeal natuurinclusieve landbouw Noord-Nederland Halfjaarlijks (in juli en december) wordt een voortgangsrapportage opgesteld Gereed Gereed
Kenniscentrum Verzilting Het Kenniscentrum Verzilting komt in samenwerking met betrokken partijen tot stand Gereed Q4 Gerealiseerd in Q4
Jonge boeren regeling Subsidie in relatie tot investeringsomvang (multiplier) Tenminste 1 51

Toelichting:

Provinciale Staten hebben de landbouwagenda later behandeld dan de bedoeling was. Daardoor konden de acties ook later worden opgestart. Daarmee zijn de doelen die van tevoren waren misschien niet allemaal gehaald, maar vanaf de PS behandeling zijn goede stappen gezet.
Transitiefonds is in 2021 van start gegaan. Er waren zeven openstellingen in 2021. Deze aanvragen liggen ter beoordeling bij RVO/SNN voor beschikking.
Kenniscentrum verzilting: Er is een kennisconsortium gevormd bestaande uit; de Rijksuniversiteit Groningen (RuG), Wageningen University & Research (WUR), Hogeschool Van Hall Larenstein, Deltares, Academie van Franeker en The Potato Valley (TPV). Het consortium is gevraagd de komende maanden het draagvlak voor het kenniscluster uit te breiden en over te gaan tot oprichting van het cluster. Als rechtsvorm wordt naast een stichting, de coöperatie als entiteit verkend welke zich (statutair) vestigt in Fryslân. In afwijking van het bestuursresultaat richt het advies zich niet op zilte teelt, maar op de relatie tussen verzilting en reguliere teelten. Reden hiervoor is, dat binnen de sector de overgang naar zilte teelten (bij brak/ zoute omstandigheden) niet als realistisch alternatief wordt gezien voor reguliere teelten, die onder de huidige omstandigheden op dit moment slechts beperkt hinder ondervinden van de verzilting. Bovendien is de markt voor zilte gewassen beperkt.
Voor de Jonge boerenregeling is € 850.000,- open gesteld. Er zijn 75 belangstellenden geweest waarvan 51 een subsidieaanvraag hebben ingediend. Deze zijn gehonoreerd en hiermee is een bedrag van € 803.000 gemoeid.

Wat heeft het gekost?

Bekijk uitgebreide tabel

  • Exploitatie - Bedragen x € 1.000,-
  • Lasten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende passiva
  • Totaal lasten
  • Baten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende passiva
  • Totaal baten
  • Saldo van lasten en baten
  • Mutatie reserves
  • Mutatie tijdelijke budgetten
  • Resultaat van lasten en baten
  • Realisatie 2020
  • 935
  • 2.663
  • 151
  • 3.749
  • 342
  • 504
  • 151
  • 997
  • 2.752
  • -2.022
  • 862
  • 1.592
  • Begroting 2021 na wijziging
  • 2.327
  • 11.057
  • 4
  • 13.388
  • 407
  • 294
  • 4
  • 704
  • 12.684
  • -7.682
  • -431
  • 4.571
  • Rekening 2021
  • 2.156
  • 1.213
  • 464
  • 3.833
  • 126
  • 496
  • 464
  • 1.085
  • 2.747
  • 2.364
  • -608
  • 4.503
  • Saldo begroting en rekening
  • 171
  • 9.843
  • -460
  • 9.555
  • 281
  • -202
  • -460
  • -381
  • 9.936
  • -10.046
  • 177
  • 68

Toelichting:

Per saldo is er een resultaat van € 68.000,- op dit beleidsveld.

Tijdelijke budgetten
Er is onderbesteding en vrijval op het budget Potato Valley 2020-2023 van € 12.000. Dit budget wordt ingezet voor het Kenniscentrum verzilting. Ook is er onderbesteding op het budget Landbouwagenda Dairy Valley van € 15.000 en op het budget GLB congres van € 32.000.

Reserves
De grote mutatie in de reserves betreft het doorschuiven van de cofinanciering op de POP3 maatregelen. De declaraties RVO op de verschillende maatregelen hebben nog niet in 2021 plaatsgevonden.

  • Bedragen x € 1.000,-
  • Lasten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende Passiva
  • Totaal lasten
  • Baten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende Passiva
  • Totaal baten
  • Saldo van lasten en baten
  • GS budgetautorisatie
  • AgroAgenda Noord Nederland
  • Congres GLB/SFW
  • Kavelinrichting
  • Landbouwagenda met Dairy Valley
  • Living Lab duurzame akkerbouw SPNA
  • Locatie veemarkt
  • Potato Valley
  • Regiodeal
  • Transitie natuurinclusieve landbouw
  • Interreg projecten
  • Inzet NUON Dutch Dairy Centre
  • Landelijk Gebied POP 3
  • POP 3 Agrarisch natuur en landschapsbeheer
  • POP 3 Overcommittering
  • POP 3+ financiering
  • Rendementsderving leningen muizenplaag
  • Experiment strorijke stalmest
  • POP3 Subsidie kavelruil
  • Congres GLB/SFW
  • Regiodeal
  • Interreg projecten
  • Rente leningen muizenplaag
  • Uitvoering en technische ondersteuning SNN en RVO
  • Experiment strorijke stalmest
  • POP3 Subsidie kavelruil
  • Realisatie 2020
  • 75
  • 0
  • 13
  • 21
  • 100
  • 0
  • 60
  • 157
  • 510
  • 935
  • 459
  • 45
  • 1.703
  • 441
  • 0
  • 0
  • 15
  • 2.663
  • 0
  • 151
  • 151
  • 3.749
  • 0
  • 342
  • 342
  • 486
  • 18
  • 0
  • 504
  • 0
  • 151
  • 151
  • 997
  • 2.752
  • Begroting 2021
  • 75
  • 114
  • 0
  • 70
  • 505
  • 50
  • 70
  • 1.183
  • 261
  • 2.327
  • 1
  • 153
  • 6.036
  • 1.331
  • 561
  • 2.960
  • 15
  • 11.057
  • 0
  • 4
  • 4
  • 13.388
  • 94
  • 313
  • 407
  • 0
  • 19
  • 275
  • 294
  • 0
  • 4
  • 4
  • 704
  • 12.684
  • Besteding 2021
  • 75
  • 82
  • 0
  • 54
  • 504
  • 50
  • 58
  • 1.080
  • 252
  • 2.156
  • 1
  • 0
  • 1.082
  • 117
  • 0
  • 0
  • 13
  • 1.213
  • 185
  • 279
  • 464
  • 3.833
  • 94
  • 32
  • 126
  • 0
  • 16
  • 480
  • 496
  • 185
  • 279
  • 464
  • 1.085
  • 2.747
  • Saldo 2021
  • 0
  • 32
  • 0
  • 15
  • 0
  • 0
  • 12
  • 103
  • 9
  • 171
  • 0
  • 153
  • 4.954
  • 1.213
  • 561
  • 2.960
  • 2
  • 9.843
  • -185
  • -275
  • -460
  • 9.555
  • 0
  • 281
  • 281
  • 0
  • 2
  • -205
  • -202
  • -185
  • -275
  • -460
  • -381
  • 9.936
Print deze pagina