Wat willen we bereiken?
Wij streven naar het op peil houden en verbeteren van de bereikbaarheid met het openbaar vervoer (OV) en het realiseren van de doelstellingen op de prestatie indicatoren. De hiervoor benodigde werkzaamheden bestaan in grote lijnen uit:
- periodiek aanbesteden en continu beheren, monitoren en doorontwikkelen van OV-concessies;
- het samen met gemeenten maken van slimme combinaties tussen diverse vormen van vervoer in het sociaal domein en “dunne” gedeelten van het OV;
- het binnen de concessiesystematiek inspelen op actuele ontwikkelingen in de vervoermarkt en de vervoerstechniek, waaronder ontwikkelingen in duurzaamheid (Zero Emissie) en de andere Sustainable Development Goals;
- ontwikkelen en ondersteunen van nieuwe concepten van (kleinschalig) openbaar vervoer;
- het in stand houden én verbeteren van de kwaliteit van de OV-infrastructuur.
Welke resultaten willen we in 2021 behalen?
- Wij willen een goed toegankelijk en beschikbaar Openbaar Vervoer in Fryslân en waar mogelijk willen we dat verbeteren.
- Wij willen zoveel mogelijk de continuïteit van het OV borgen. Daarbij zijn wij afhankelijk van de na te leven maatregelen als gevolg van de corona-crisis. De financiële gevolgen hiervan zijn nu nog niet te overzien.
- We betrekken hierbij de resultaten 42 tot en met 49 uit het bestuursakkoord. Er vindt besluitvorming plaats over de inhoudelijke richting met bijbehorende financiële middelen waar het gaat om de huidige en nieuwe busconcessie.
- We zorgen dat de concessies beheerd worden en worden uitgevoerd overeenkomstig met hetgeen is vastgelegd in de concessies.
- Wij werken aan afspraken met het Rijk en andere partners over de verduurzaming van het Openbaar Vervoer.
Wat mag het kosten?
Ontwikkelingen/aandachtspunten
Huidige bus-en treinconcessie en toekomstige busconcessie 2022-2032
Het is op dit moment nog erg onduidelijk wat de (lange)termijn effecten van de invoering van de corona-maatregelen zullen zijn voor het Openbaar Vervoer, zowel wat betreft reizigersaantallen als de daarmee samenhangende financiële gevolgen. Daarmee is op dit moment ook nog niet te voorzien wat de financiële effecten van corona zijn op het OV in de huidige bus- en treinconcessies en welk effect dit heeft op de (aanbesteding van de) nieuwe busconcessie. Het is nog onduidelijk welke compensaties er zullen plaatsvinden vanuit het Rijk voor de opgelopen tekorten. Dat wil zeggen: het is op moment van schrijven nog niet duideijk of het ministerie van Financiën ook voor 2021 (ev.) een beschikbaarheidsvergoeding beschikbaar stelt voor de reële kosten als gevolg van de corona-maatregelen. De besprekingen hierover moeten nog plaatsvinden. Als het Rijk hierin niet voorziet, kan er een financiële consequentie zijn voor de provincie of het voorzieningen niveau van het OV moet worden bijgesteld. Van dit risico wordt melding gemaakt in het weerstandsvermogen.
Aanbesteding busconcessie Fryslân 2022 -2032
Op 27 november 2019 hebben Provinciale Staten de Nota van Uitgangspunten (NvU) vastgesteld. Deze uitgangspunten zijn vertaald in minimumeisen waaraan het openbaar busvervoer in Fryslân moet voldoen. Deze minimumeisen zijn vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 4 februari 2020 in het ontwerp-Programma van Eisen (PvE).
Door de coronacrisis is de aanbesteding van de busconcessie in juni 2020 voorlopig uitgesteld. Voor de aanbesteding van de nieuwe busconcessie vanaf 2022 geldt dat eerst moet worden onderzocht of de markt bereid is in te schrijven op de aanbesteding en voor welke prijs en welk voorzieningenniveau. De provincie loopt hierbij ook een risico waar het gaat om uit te vragen ambities, voorzieningenniveau en kosten.
Om hierin meer inzicht te krijgen kan de provincie een alternatieve aanbestedingsprocedure starten. Hiervoor is een marktconsultatie gestart. Met deze marktconsultatie hebben wij een eerste inzicht gekregen hoe de aanbesteding in het licht van coronacrisis eruit kan komen te zien. Gezien de vertrouwelijkheid kunnen we hier op moment van schrijven nog geen mededelingen over doen. Zodra de vervolgprocedure bekend is, zullen wij hierover naar buiten treden.
Verduurzaming OV
In de nieuwe treinconcessie 2020-2035 worden vanaf medio 2021 18 nieuwe treinen van het treintype Winks ingezet die gaan rijden op HVO (Hydrotreated Vegetable Oil, biodiesel). Deze Winks gaan rijden op de Friese spoorlijnen Leeuwarden-Harlingen en Leeuwarden-Stavoren. Daarnaast wordt gestart met een 2 jaar durende pilot waarbij in twee bestaande treinen treintype GTW wordt gereden op HVO. Met deze pilot wordt met deze treinen ca. 90% CO2-reductie gerealiseerd.
Versnelling OV-verbinding Randstad-Noord-Nederland
Als vervolg op het onderzoek naar deze versnelling gaan we afspraken maken met het ministerie van IenW en andere partijen over de mogelijkheden tot versnelling met name op het deel Amsterdam-Zwolle en waar mogelijk boven Zwolle richting Leeuwarden. Verder gaan we afspraken maken over verdiepend vervolgonderzoek naar de nieuwe spoorlijn Lelystad-Groningen/Leeuwarden (Lelyijn) in het bestuurlijk overleg over het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) met als doel om een MIRT-verkenning uit te voeren naar de Lelylijn. Als een dergelijke verkenning is afgerond komt er zicht op de financiële consequenties van de Lelylijn en zal onderhandeld worden over wie wat gaat bijdragen. Het is mogelijk dat voor die bijdrage ook naar de provincie gekeken zal worden en de kosten zullen dan al snel in de (tientallen) miljoenen lopen.
Decentralisatie sprinterdiensten Leeuwarden-Zwolle
We zijn met het Rijk in overleg over de voorwaarden om te komen tot decentralisatie van de sprinterdiensten Leeuwarden-Zwolle. In 2021 werken we aan afspraken over de vervolgstappen in dit proces.
Overdracht concessieverlening Waddenveren
In 2021 wordt besluitvorming door Provinciale Staten over de overname van de bevoegdheid voor de Waddenveren voorbereid. Daaraan voorafgaand, maar ook daarna wordt uitvoering gegeven aan het plan van aanpak voor overdracht van de bevoegdheid voor de Waddenveren. Dit houdt onder meer in dat wordt gewerkt aan afspraken over het beheer en onderhoud van de haveninfrastructuur en vaargeulen, het inzichtelijk maken van de financiële aspecten om een budgetneutrale overgang te borgen, maar bijvoorbeeld ook de juridische consequenties, zoals bij een tussentijdse overdracht van de bevoegdheid en de wettelijke verankering van de provinciale bevoegdheid.
De opdracht valt onder opgave Waddenprojecten. Echter er zijn veel raakvlakken met openbaar vervoer, waarbij het o.a. gaat over aansluitingen op het openbaarvervoer en afstemming van dienstregelingen.