Geluk op 1

De brede welvaart, ons geluk, is een belangrijker thema dan ooit. Juist in deze onzekere tijd waarin menigeen zich zorgen maakt over werk of het voorbestaan van  bedrijf of organisatie. Deze tijd waarin ontmoeting niet meer vanzelfsprekend is en een avondje uit of theaterbezoek slechts beperkt mogelijk is.

Ook in 2021 zal de impact van COVID-19 nog groot zijn. In de uitvoering van ons beleid zetten we er op in om zo goed mogelijk uit de crisis te komen. Het herstelmaatregelenpakket Lok op 1: No en Moarn, wordt in 2021 verder uitgevoerd. Dit pakket is bedoeld om op korte termijn toekomstperspectief te geven. In 2021 zullen de ontwikkelingen nauwgezet gevolgd worden en aanvullend op de Rijksmaatregelen naar eventuele extra stimuleringsregelingen gekeken worden.  Voor nieuwe maatregelen zullen we eerst bestaande middelen inzetten.

Energiek Fryslân

In 2030 willen we 33% duurzaam opgewekte energie in Fryslân en 25% minder energieverbruik dan in 2010. Bovendien werken we mee aan een vermindering van CO2-uitstoot met 49%, zoals afgesproken in het klimaatakkoord. In de Friese Regionale Energie Strategie (RES) staat welke ambitie we samen met de gemeenten en Wetterskip Fryslân willen realiseren en hoe we dat denken te doen. Die RES komt er in de eerste helft van 2021. Dit jaar gaan we ook verder aan de slag met waterstof, geothermie en aquathermie.

Groen Fryslân

Voor de natuur wordt 2021 een belangrijk jaar. Rondom de natuuropgave maken we volgend jaar een definitieve scenariokeuze. Natuer mei de mienskip met haar uitgewerkte pilots is daarbij één van de scenario’s. Daarnaast ligt er in 2021 een vastgesteld biodiversiteitsherstelprogramma (tot stand gekomen met alle natuurpartijen) en een actuele weidevogelnota.

Het Veenweideprogramma 2021-2030 ligt in het eerste kwartaal 2021 ter besluitvorming voor in PS en treedt vervolgens in werking. Aldeboarn/De Deelen is aangewezen als pilotgebied in het kader van de Klimaatenvelop. In 2021 krijgt het gebied een gebiedscommissie en komt er een gebiedsplan. De Hege Warren is een van de andere pilotgebieden. In 2021 worden in dit gebied twee landbouwbedrijven opgekocht zodat daar een start gemaakt kan worden met een peilverhoging.

Agrarisch Fryslân

In 2021 werken we verder om de Friese landbouw van een vier naar vijf sterrenlandbouw te maken, waarbij de vijfde ster een groene ster is. Daarbij staat kwalitatieve groei voorop en willen we het spanningsveld tussen landbouw en andere maatschappelijke wensen doorbreken. Daarbij is het van cruciaal belang dat boeren een levensvatbaar bedrijfsmodel kunnen vinden.

Dit doen we onder andere door in 2021 met de samenwerkingspartners een integrale Landbouwagenda op te stellen. Hierbij is van groot belang om samen met andere stakeholders de transitie van de landbouw vorm te geven en de boer een langdurig perspectief te geven.

Ondernemend Fryslân

Economie, het hebben van een inkomen, een leuke baan en een goede opleiding, is een belangrijk fundament voor brede welvaart. We blijven werken aan de nieuwe economie: een circulaire economie. Fryslân is een MKB-provincie, daarom zetten we in op goede en laagdrempelige regelingen en een goed vestigingsklimaat. Ook blijven we werken aan een goede aansluiting van het Friese onderwijs op de arbeidsmarkt, samen met ons bedrijfsleven, onderwijs en andere overheden. We zetten in op een nieuw Fries Onderwijsakkoord waar naast het Hoger en Universitair onderwijs ook de Friese MBO’s bij aansluiten.

We zetten ons in voor jaarrond toerisme en spreiding van bezoekers over de provincie. We evalueren in 2021 de maatregelen van het Corona Actieplan Gastvrij Fryslân. Het uitvoeringsplan voor het gastvrijheidsbeleid is volop in werking. We investeren in marketing (waaronder meer bekendheid van Fryslân op de zakelijke markt), data, watersport en een nulmeting naar het recreatieve gebruik van het Friese binnenwater. En we investeren  in toekomstbestendige banen, geven steun aan de Toerisme Alliantie Fryslân (TAF) voor versterking van de gastvrijheidssector en stimuleren de koppeling van studenten in het beroepsonderwijs aan ondernemers.

Leefbaar Fryslân

Samen met onze partners werken wij aan het “Programma Wonen” Met deze beleidsbrief willen we inzetten op het stimuleren van een duurzame, bestendige woningvoorraad die aansluit op onze omgevingsvisie. Daarbij spelen belangrijke ontwikkelingen zoals de energietransitie, demografische ontwikkelingen en de corona-crisis een belangrijke rol.

Ook in 2021 willen we de ontwikkeling van mienskipsinitatieven stimuleren. Samen met de betrokken partners werken we aan een heldere en efficiënte ondersteuningsstructuur die mienskipsinitiatieven nog beter ondersteunt. Hierbij richten we ons op zowel de digitale als fysieke ondersteuning op locatie.

We zetten ons in om de leefbaarheid in Fryslân op peil te houden, helemaal in deze tijden van corona. Na de succesvolle ontwikkeling van de eerste   Dorpsonwikkelingsmaatschappijen (DOM) zullen er aankomend jaar meerdere DOM’s  in Fryslân worden uitgerold. Samen met burgers, overheid en samenwerkingspartners werken we aan leefbaarheidsvraagstukken zoals wonen, krimp maar ook actuele vraagstukken, zoals corona en brede welvaart.

We bieden maatschappelijke organisaties de mogelijkheid om op projectbasis een bijdrage te leveren aan het verminderen van eenzaamheid, het bestrijden van discriminatie, of het verbeteren van de situatie van mensen die zorg nodig hebben. Dit gebeurt via het Fonds ‘Lok op ien’.

Het project Sûnens en Mienskip gaat in uitvoering  waarbij maatschappelijke thema’s als gezondheid, participatie, inclusie en het tegengaan van discriminatie centraal staan.

Via het aanjaagplan ‘Bloeizone Fryslân’ hopen we dat 60% van de gemeenten met lokale initiatieven komen om zoveel mogelijk bloeizones in Fryslân (laten) ontstaan. Dit is geïnspireerd op de internationale Blue Zone aanpak.

We ontwikkelen nieuw sportbeleid, waarbij we inzetten op het mogelijk maken van sporten voor iedereen. Breedtesport stimuleren we door het inzetten van kennis- en expertise centrum Sport Fryslân en het steunen van grote sportevenementen. Onze inspanningen op het gebied van talentontwikkeling en topsport staan met name in relatie tot Thialf, Topsport Noord en het Centrum voor Topsport en Onderwijs (CTO). Daarnaast werken we met Thialf aan het financieel herstel. In Drachten maken we geld beschikbaar om bijdragen aan de nieuwbouw van topsport zwembad De Welle.

Bestemming: Fryslân

De spooruitbreiding Zwolle-Herfte gaat in 2021 verder.  Tussen Leeuwarden en Groningen kan een extra sneltrein gaan rijden. In 2021 worden de werkzaamheden goeddeels afgerond. Ook starten we met voorbereidingen voor aanpassing van het station Leeuwarden voor treinen op het traject Leeuwarden-Sneek. Wat de bussen betreft: we gaan ondanks onzekerheden over corona verder met de besluitvorming over het openbaar vervoer na 2022, het jaar waarin de lopende concessies aflopen.

We leggen in 2021 het Regionaal Mobiliteits Programma (RMP) ter besluitvorming voor aan Provinciale Staten. We doen onderzoek naar de meest passende oplossing voor de N354 tussen Sneek en Leeuwarden. Ook investeren we in hoofdfietsroutes. We werken aan nadere afspraken over de Lelylijn en knelpunten in en langs hoofdinfrastructuur over weg, spoor en water. De nieuwe bediencentrale voor bruggen wordt gerealiseerd.

Zoals het nu staat treedt de Omgevingswet in 2022 werking. In de aanloop daarnaar toe stellen wij in 2021 onze omgevingsverordening vast. Ook zorgen we dat onze provinciale organisatie kan werken met de instrumenten uit de Omgevingswet.

We werken verder aan de vernieuwing en verbreding van de bruggen/sluis bij Kornwerderzand.  Ook de voorbereidingen voor de iconische Vismigratierivier, met straks een coupure in de Afsluitdijk, gaan door. We monitoren de impact van corona voor het Wadden Afsluitdijk Center. Mogelijk komt er een proef met zonnepanelen op het parkeerterrein.

Leeuwarden Fryslân 2028

In de culturele sector hebben de Coronamaatregelen diepe sporen achtergelaten. Veel organisaties uit de sector ondervinden grote problemen. Financieel en organisatorisch. We willen de sector helpen met maatregelen voor de korte en middellange termijn. Maar we kijken ook naar de langere termijn om de sector verder te versterken. Daarbij houden we oog voor de verantwoordelijkheden van de diverse overheden.

Het Fries is een belangrijke drager van de Friese identiteit. We willen onze taal daarom een stevige positie laten houden in de Friese samenleving. Dat doen we door blijvend in te zetten op Fries onderwijs. Het Taalplan Frysk biedt daarvoor de basis. In 2021 komen met een ambitiebudget om scholen te helpen. Daarnaast willen we de zichtbaarheid van het Fries vergroten. Een nieuwe subsidieregeling moet er tenslotte voor zorgen dat de media ook meer Fries gebruiken.

Samenwerkend Fryslân

Samenwerking is een centrale term in de manier waarop wij met andere overheden en de Friese maatschappij willen omgaan. We dragen bij aan een situatie waarin samenwerking de norm is voor de omgang tussen overheden en maatschappij, en tussen overheden onderling. Om effectief te kunnen samenwerken is ook vernieuwing nodig, in onze omgang met anderen, maar ook in onze eigen werkprocessen (en houding).

In de organisatie werken we aan een goede balans tussen vaste en tijdelijk medewerkers en inhuur. Ook investeren we in vormen van gedeeld werkgeverschap met andere overheden, om medewerkers breder te kunnen inzetten. We streven in 2021 naar 25 participatiebanen en het aannemen van 10 trainees. We starten met de uitvoering van het plan om het Provinsjehûs duurzaam te maken.

Betaalbaar Fryslân

De totale lasten in de begroting 2021 bedragen € 430 mln. De komende jaren zal de begroting afnemen naar ruim € 300 mln. De meerjarenbegroting is structureel sluitend.

Om in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen houden we € 20 mln. vrije ruimte voor deze periode en structureel minimaal € 5 mln. voor het volgende college. Van de € 20 mln. vrije ruimte is, via de 1e bestuursrapportage 2020, reeds € 5 mln. ingezet voor het breed Coronabudget.

Het vrij besteedbaar deel van de vrij aanwendbare reserve (VAR) bedraagt aan het einde van deze coalitieperiode € 72,9 mln. Het structureel begrotingssaldo op de lange termijn (2029) bedraagt € 3,0 mln.