Programma 4: Economie

Portefeuillehouder: Sander de Rouwe en Avine Fokkens

Begroting

Ambities

Economie vormt een belangrijk fundament voor brede welvaart. Een gezonde economie is ook in harmonie met zijn omgeving. Een economie die dat bereikt is een circulaire economie. We zien de overgang naar een circulaire economie als een kans voor het Friese MKB om nieuwe circulaire verdienmodellen te vinden. De ambitie is dat we de MKB-vriendelijkste provincie van Nederland en de meest circulaire regio van Europa worden. Als provinciale organisatie willen we ook zelf het goede voorbeeld geven door door te groeien naar maximaal circulair inkopen in 2025.

Wij willen ondernemerschap en een aantrekkelijk vestigingsklimaat blijven stimuleren. Om te komen tot een goed vestigingsklimaat binnen Fryslân blijven we de sterke punten van Fryslân en de Friese economie uitdragen. De krimp van de beroepsbevolking maakt een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt nog belangrijker. Hier willen we op inzetten via een kennisagenda arbeidsmarkt en onderwijs samen met onderwijs en bedrijfsleven, door het uitbouwen van Campus Fryslân en door ons in te zetten voor een nieuw Fries onderwijsakkoord.

We willen de connectiviteit van belangrijke Friese spelers versterken. Fryslân heeft een economie waar met name de kleinschalige MKB de dienst uitmaakt. Clustervorming zorgt voor een sterkere en veelzijdige economie waarbij verschillende disciplines worden samengebracht op één plek. We blijven daarom belangrijke kennisinstituten, -platforms en -clusters als Wetsus, Watercampus, Dairy Campus en Dairy Valley ondersteunen mits ook het Rijk en de kennisinstellingen bijdragen.

De specifieke sectoren met toekomstperspectief waarin Fryslân internationaal het verschil in kan maken en kansen te verzilveren heeft, zijn watertechnologie, agrofood, HTSM (High Tech Systems & Materials) en recreatie & toerisme. Met ons beleid op het gebied van gastvrijheidseconomie willen we slimme groei realiseren door spreiding van toerisme over de hele provincie en het verlengen van het toeristische seizoen.

Om effectief en efficiënt te opereren om onze (economische) ambities te realiseren, is het van strategisch belang dat wij op verschillende schaalniveaus (noordelijk, landelijk, Europees) samenwerken.

De overkoepelende missie die we als Fryslân hebben is Geluk op 1 – de circulaire ontwikkeling naar een rijke brede welvaartsregio. De coronacrisis zet deze ontwikkeling van de brede welvaart flink onder druk. Het concept herstelmaatregelenpakket No en Moarn, moet op korte termijn daarin voor de Friese mienskip een stimulans zijn. Het is niet bedoeld om gaten te vullen, maar om toekomstperspectief te geven. In 2021 zullen de ontwikkelingen nauwgezet gevolgd worden en aanvullende op de Rijksmaatregelen naar eventuele extra stimuleringsregelingen gekeken.

Vastgestelde beleidsnotities

Verbonden partijen

Onderstaande verbonden partij(en) leveren een bijdrage aan de doelen en resultaten van dit programma. Een overzicht van de verbonden partijen en meer informatie hierover staat in paragraaf 5 van deze begroting.

  • Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV (NOM), Groningen
  • Friese Ontwikkelingsmaatschappij BV (FOM, voorheen Doefonds), Leeuwarden
  • Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), Groningen
  • Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite, Leeuwarden
  • Gemeenschappelijke Regeling Waddenfonds, Leeuwarden
Bekijk uitgebreide tabel

  • Bedragen x € 1.000,-
  • Totaal lasten
  • Totaal baten
  • Saldo van lasten en baten
  • Realisatie 2019
  • 25.721
  • 4.675
  • 21.046
  • Begroting 2020
  • 50.950
  • 5.235
  • 45.716
  • Begroting 2021
  • 32.471
  • 6.482
  • 25.990
  • Begroting 2022
  • 24.767
  • 1.718
  • 23.049
  • Begroting 2023
  • 20.396
  • 1.518
  • 18.878
  • Begroting 2024
  • 5.155
  • 1.433
  • 3.722

Toelichting:

De toelichting op de grootste verschillen tussen de jaren staat bij de afzonderlijke beleidsvelden.

  • Beleidsveld
  • Lasten
  • 4.1 Innovatie en circulaire economie
  • 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
  • 4.3 Economische structuurversterking
  • 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
  • 4.5 Toerisme en recreatie
  • Totaal lasten
  • Baten
  • 4.1 Innovatie en circulaire economie
  • 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
  • 4.3 Economische structuurversterking
  • 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
  • 4.5 Toerisme en recreatie
  • Totaal baten
  • Saldo van lasten en baten
  • Realisatie 2019
  • 4.421
  • 2.368
  • 9.265
  • 3.713
  • 5.954
  • 25.721
  • 1.358
  • 44
  • 277
  • 972
  • 2.024
  • 4.675
  • 21.046
  • Begroting 2020
  • 10.013
  • 3.436
  • 19.820
  • 3.886
  • 13.796
  • 50.950
  • 2.110
  • 0
  • 582
  • 204
  • 2.339
  • 5.235
  • 45.716
  • Begroting 2021
  • 4.446
  • 2.198
  • 13.531
  • 1.574
  • 10.722
  • 32.471
  • 10
  • 0
  • 6.109
  • 0
  • 363
  • 6.482
  • 25.990
  • Begroting 2022
  • 4.311
  • 2.260
  • 7.173
  • 1.574
  • 9.450
  • 24.767
  • 8
  • 0
  • 1.348
  • 0
  • 363
  • 1.718
  • 23.049
  • Begroting 2023
  • 3.353
  • 2.155
  • 7.235
  • 1.574
  • 6.078
  • 20.396
  • 0
  • 0
  • 1.155
  • 0
  • 363
  • 1.518
  • 18.878
  • Begroting 2024
  • 920
  • 14
  • 1.195
  • 199
  • 2.828
  • 5.155
  • 0
  • 0
  • 1.155
  • 0
  • 278
  • 1.433
  • 3.722

Eerste bestuursrapportage

Bekijk uitgebreide tabel

Inzet beschikbare middelen

  • Exploitatie- Bedragen x € 1.000,-
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Baten
  • Lasten-Baten
  • Begroting incl. vastgestelde wijzigingen
  • 3.827
  • 43.244
  • 47.071
  • 176
  • 8.367
  • 8.542
  • 38.529
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • -135
  • 3.301
  • 3.166
  • 0
  • 0
  • 0
  • 3.166
  • Realisatie per 1-4
  • 1.527
  • 3.869
  • 5.396
  • 0
  • 65
  • 65
  • 5.331
  • Vastgelegde verplichtingen per 1-4
  • 200
  • 13.701
  • 13.901
  • 0
  • 0
  • 0
  • 13.901
  • Saldo
  • 1.964
  • 28.976
  • 30.940
  • 176
  • 8.302
  • 8.478
  • 22.463

  • Exploitatie - Bedragen x € 1.000
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal baten
  • Lasten-Baten
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende Passiva
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende Passiva
  • Begroting inclusief vastgestelde wijzigingen
  • 3.827
  • 3.827
  • 22.559
  • 20.685
  • 0
  • 43.244
  • 47.071
  • 176
  • 176
  • 6.258
  • 2.109
  • 0
  • 8.367
  • 8.542
  • 38.529
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • -135
  • -135
  • 3.588
  • -287
  • 0
  • 3.301
  • 3.166
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 3.166
  • Realisatie per 1-4
  • 1.527
  • 1.527
  • 2.493
  • 1.375
  • 0
  • 3.869
  • 5.396
  • 0
  • 0
  • 34
  • 30
  • 0
  • 65
  • 65
  • 5.331
  • Vastgestelde verplichtingen per 1-4
  • 200
  • 200
  • 1.211
  • 12.339
  • 150
  • 13.701
  • 13.901
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 13.901
  • Saldo
  • 1.964
  • 1.964
  • 22.442
  • 6.683
  • -150
  • 28.976
  • 30.940
  • 176
  • 176
  • 6.224
  • 2.078
  • 0
  • 8.302
  • 8.478
  • 22.463

Tweede bestuursrapportage

Bekijk uitgebreide tabel

Inzet beschikbare middelen

  • Exploitatie- Bedragen x € 1.000
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Baten
  • Lasten-Baten
  • Begroting incl. vastgestelde wijzigingen
  • 3.651
  • 46.192
  • 49.844
  • 353
  • 9.318
  • 9.671
  • 40.172
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • 0
  • -1.152
  • -1.152
  • 0
  • 40
  • 40
  • -1.192
  • Realisatie per 1-9
  • 2.197
  • 15.063
  • 17.260
  • 0
  • 478
  • 478
  • 16.782
  • Vastgelegde verplichtingen per 1-9
  • 303
  • 15.515
  • 15.818
  • 0
  • 0
  • 0
  • 15.818
  • Saldo
  • 1.152
  • 14.462
  • 15.614
  • 353
  • 8.880
  • 9.233
  • 6.381

  • Exploitatie
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal baten
  • Lasten-Baten
  • Bedragen x € 1.000
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende Passiva
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Overlopende Passiva
  • Begroting inclusief vastgestelde wijzigingen
  • 3.651
  • 3.651
  • 28.173
  • 17.271
  • 748
  • 46.192
  • 49.844
  • 353
  • 353
  • 6.258
  • 2.312
  • 748
  • 9.318
  • 9.671
  • 40.172
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • 0
  • 0
  • -1.152
  • 0
  • 0
  • -1.152
  • -1.152
  • 0
  • 0
  • 40
  • 0
  • 0
  • 40
  • 40
  • -1.192
  • Realisatie per 1-9
  • 2.197
  • 2.197
  • 7.204
  • 7.859
  • 0
  • 15.063
  • 17.260
  • 0
  • 0
  • 38
  • 365
  • 75
  • 478
  • 478
  • 16.782
  • Vastgestelde verplichting per 1-9
  • 303
  • 303
  • 6.105
  • 9.260
  • 150
  • 15.515
  • 15.818
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 15.818
  • Saldo
  • 1.152
  • 1.152
  • 13.712
  • 152
  • 598
  • 14.462
  • 15.614
  • 353
  • 353
  • 6.260
  • 1.947
  • 673
  • 8.880
  • 9.233
  • 6.381

Jaarstukken

Wat wilden we bereiken met dit programma?

Economie vormt een belangrijk fundament voor brede welvaart. Een gezonde economie is ook in harmonie met zijn omgeving. Een economie die dat bereikt is een circulaire economie. We zien de overgang naar een circulaire economie als een kans voor het Friese MKB om nieuwe circulaire verdienmodellen te vinden. De ambitie is dat we de MKB-vriendelijkste provincie van Nederland en de meest circulaire regio van Europa worden. Als provinciale organisatie willen we ook zelf het goede voorbeeld geven door door te groeien naar maximaal circulair inkopen in 2025.

Wij willen ondernemerschap en een aantrekkelijk vestigingsklimaat blijven stimuleren. Om te komen tot een goed vestigingsklimaat binnen Fryslân blijven we de sterke punten van Fryslân en de Friese economie uitdragen. De krimp van de beroepsbevolking maakt een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt nog belangrijker. Hier willen we op inzetten via een kennisagenda arbeidsmarkt en onderwijs samen met onderwijs en bedrijfsleven, door het uitbouwen van Campus Fryslân en door ons in te zetten voor de uitwerking van het nieuwe Friese onderwijsakkoord.

We willen de connectiviteit van belangrijke Friese spelers versterken. Fryslân heeft een economie waar met name de kleinschalige MKB de dienst uitmaakt. Clustervorming zorgt voor een sterkere en veelzijdige economie waarbij verschillende disciplines worden samengebracht op één plek. We blijven daarom belangrijke kennisinstituten, -platforms en -clusters als Wetsus, Watercampus, Dairy Campus en Dairy Valley ondersteunen mits ook het Rijk en de kennisinstellingen bijdragen.

De specifieke sectoren met toekomstperspectief waarin Fryslân internationaal het verschil in kan maken en kansen te verzilveren heeft, zijn watertechnologie, agrofood, HTSM (High Tech Systems & Materials), circulaire plastics en recreatie & toerisme. Met ons beleid op het gebied van gastvrijheidseconomie willen we slimme groei realiseren door spreiding van toerisme over de hele provincie en het verlengen van het toeristische seizoen.

Om effectief en efficiënt te opereren om onze (economische) ambities te realiseren, is het van strategisch belang dat wij op verschillende schaalniveaus (noordelijk, landelijk, Europees) samenwerken.

De overkoepelende missie die we als Fryslân hebben is Geluk op 1 – de circulaire ontwikkeling naar een rijke brede welvaartsregio. De coronacrisis heeft deze ontwikkeling van de brede welvaart flink onder druk gezet. Met het herstelmaatregelenpakket No en Moarn wordt ingezet op toekomstperspectief en duurzame structuurversterkingen.

Vastgestelde beleidsnotities

Verbonden partijen
Onderstaande verbonden partij(en) leveren een bijdrage aan de doelen en resultaten van dit programma. Een overzicht van de verbonden partijen en meer informatie hierover staat in paragraaf 5 van dit jaarverslag.

  • Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV (NOM), Groningen
  • Friese Ontwikkelingsmaatschappij BV (FOM, voorheen Doefonds), Leeuwarden
  • Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), Groningen
  • Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite, Leeuwarden
  • Gemeenschappelijke Regeling Waddenfonds, Leeuwarden

Hebben we bereikt wat we wilden bereiken? (doelrealisatie)

Bekijk uitgebreide tabel

  • Exploitatie - Bedragen x € 1.000,-
  • Totaal lasten
  • Totaal baten
  • Saldo van lasten en baten
  • Mutatie reserves
  • Resultaat van lasten en baten
  • Realisatie 2020
  • 34.975
  • 5.920
  • 29.055
  • -16.041
  • 13.014
  • Begroting 2021 na wijziging
  • 49.832
  • 10.657
  • 39.175
  • -11.658
  • 27.517
  • Rekening 2021
  • 32.550
  • 3.164
  • 29.386
  • -2.900
  • 26.486
  • Saldo begroting en rekening
  • 17.282
  • 7.493
  • 9.789
  • -8.758
  • 1.031

Toelichting:

De financiële toelichtingen op de vraag “wat heeft het programma gekost” staan toegelicht bij de afzonderlijke beleidsvelden. De mutatie reserves betreft voor het overgrote deel doorschuiven van cofinancieringsbudgetten in het kader van EZ/Efro, Waddenfonds en Interreg. In de paragraaf Grote Projecten worden deze reserves toegelicht.

  • Beleidsveld
  • Lasten
  • 4.1 Innovatie en circulaire economie
  • 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
  • 4.3 Economische structuurversterking
  • 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
  • 4.5 Toerisme en recreatie
  • Totaal lasten
  • Baten
  • 4.1 Innovatie en circulaire economie
  • 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
  • 4.3 Economische structuurversterking
  • 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
  • 4.5 Toerisme en recreatie
  • Totaal baten
  • Totaal lasten-baten
  • Realisatie 2020
  • 10.744
  • 1.967
  • 10.254
  • 3.279
  • 8.731
  • 34.975
  • 3.287
  • 0
  • 1.185
  • 984
  • 464
  • 5.920
  • 29.055
  • Begroting 2021
  • 9.813
  • 3.187
  • 19.092
  • 2.708
  • 15.032
  • 49.832
  • 1.716
  • 0
  • 6.298
  • 202
  • 2.441
  • 10.657
  • 39.175
  • Besteding 2021
  • 7.772
  • 694
  • 10.454
  • 2.516
  • 11.115
  • 32.550
  • 632
  • 0
  • 1.305
  • 572
  • 655
  • 3.164
  • 29.386
  • Saldo 2021
  • 2.041
  • 2.494
  • 8.638
  • 192
  • 3.917
  • 17.282
  • 1.084
  • 0
  • 4.993
  • -370
  • 1.786
  • 7.493
  • 9.789

Wat heeft het programma gekost?

Investeringen

  • Bedragen x € 1.000,-
  • Onderhanden werken
  • Opgeleverde werken
  • Afgerekende werken
  • Totaal
  • Stand per 1-1-2021
  • 41.491
  • 0
  • 5.376
  • 46.868
  • uitgaven
  • 13.649
  • 0
  • -5.376
  • 8.273
  • bijdragen derden
  • 3.321
  • 0
  • 0
  • 3.321
  • Stand per 31-12-2021
  • 51.819
  • 0
  • 0
  • 51.819

Toelichting:

Betreft investeringen in het kader van recreatie en toerisme: Turfroute, Electric Only route Bûtenfjild, afstandsbediening gemeentelijke bruggen. Verder gaat het om de investering versnelling breedband.
De afgerekende projecten hebben betrekking op bijdragen van recreatie en toerisme (Friese Meren Programma) voor het programma afstandsbediening. Conform het geactualiseerde financiële beleid worden deze middelen bij het programma afstandsbediening in programma 2 verantwoord.

Balanspost reserves

  • Bedragen x € 1.000,-
  • R. Beklemde reserve verstrekking subsidies
  • R. NUON inzet Wurkje foar Fryslan subsidie deel
  • R. Gebiedsbudget
  • Totaal
  • Stand per 1-1-2021
  • 11.613
  • 12.724
  • 773
  • 25.109
  • vormen
  • 4.687
  • 0
  • -166
  • 4.520
  • beschikken
  • 4.827
  • 7.581
  • 0
  • 12.407
  • Stand per 31-12-2021
  • 11.473
  • 5.143
  • 606
  • 17.222

Toelichting:

Beklemde reserve verstrekking subsidies
Deze reserve is gevormd naar aanleiding van de stelselwijziging subsidielastneming en betreft de volgende projecten: FACT, RUG/Campus Fryslan, Verbinding rond Sud Ie, Actieplan vitale logiesaccomodaties.

Reserve inzet NUON
De reserve inzet NUON betreft de investeringsagenda Drachten-Heerenveen. Per 1 januari 2022 wordt deze reserve opgeheven en omgezet naar een tijdelijk budget.

Reserve Gebiedsbudget
De reserve Gebiedsbudget betreft de middelen die gereserveerd zijn voor alle toegekende en in de jaarplannen opgenomen projecten. Per 1 januari 2022 wordt deze reserve opgeheven en omgezet naar een tijdelijk budget.

Balanspost overlopende passiva

  • Bedragen x € 1.000,-
  • OP SPUK C99 Vitale logiesaccommodaties
  • OP SPUK F11 MKB-deal Skillsbooster
  • OP Topattractie Subs Toerisme Natuurlijk STINAF
  • Totaal
  • Stand per 1-1-2021
  • 348
  • 333
  • 681
  • toevoeging
  • 14
  • 200
  • 0
  • 214
  • aanwending
  • 150
  • 0
  • 150
  • Stand per 31-12-2021
  • 14
  • 398
  • 333
  • 745

Toelichting:

OP SPUK* Vitale logiesaccomodaties
Alle Provincies hebben van het Ministerie BzK een bedrag overgemaakt gekregen om uitvoering te geven aan een afspraak gekoppeld aan de Landelijke Actieagenda Vakantieparken. In de actie-agenda is een actiepunt opgenomen waarbij gemeenten en provincies, ondersteund door het Rijk, een volgende stap zetten in de registratie van standplaatsen en verblijfsobjecten ten behoeve van recreatie (recreatie- en vakantiewoningen) in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de registratie. Provincies zijn verantwoordelijk voor opdrachtverlening aan een externe partij die gemeenten ondersteunt. Het Rijk levert een financiële bijdrage in de vorm van cofinanciering. Dit wordt in Fryslân in 2022 in gang gezet.

OP SPUK MKB-deal Skillbooster
De OP is ingericht voor het project MKB-Skillbooster. Naast de reeds in 2020 ontvangen middelen van het Min. EZK, heeft de provincie in 2021 besloten om € 200.000 bij te dragen aan het project. MKB Skills Booster heeft als ambitie een versnelling te realiseren in de transitie naar een skills-based arbeidsmarkt. Door de introductie van een innovatieve competentietool, de MKB-Skillsbooster, kunnen MKB-ondernemers primair hun ondernemende vaardigheden en kennis opwaarderen.

OP Topatractie STINAF
Op de regeling is al gedeeltelijk afgerekend met partners. Na volledige afrekening met partners wordt beoordeeld of de middelen kunnen vrijvallen.

Print deze pagina