Wat willen we bereiken?

Kwaliteit provinciaal bestuur
Als (provinciale) overheid willen we een goed functionerende bestuurslaag zijn. Dat zit om te beginnen in een aantal bijna ‘eeuwige’ waarden: betrouwbaarheid, rechtmatigheid, onpartijdigheid. Die streven we onder andere na in de manier waarop we samenwerken en opereren ten aanzien van besluitvorming en de behandeling van bezwaren daartegen.

Rol en positie
Kwalitatief goed bestuur houdt ook het vermogen tot vernieuwing en aanpassing in. De maatschappij verandert, en onze rol zou daarmee ook moeten veranderen. Ook willen we ‘ontregelen’: bureaucratie en overbodige regels verminderen of minimaal vereenvoudigen. Omdat iedere opgave een eigen schaal kent, is ten slotte van belang dat de provincie hier flexibel mee kan omgaan, zowel zelf als in samenwerking met partners.

Actueel in dat opzicht zijn hoe we een bijdrage gaan leveren aan herstel/ontwikkeling na de corona-crisis, bijdragen aan een IPO-aanbod ten behoeve van de kabinetsformatie en als democratisch gelegitimeerd regionaal bestuur bijdragen aan interbestuurlijke grensoverstijgende maatschappelijke opgaven op regionale schaal, zoals bijvoorbeeld die in de regiodeals of het Interbestuurlijk Programma.

Kwaliteit openbaar bestuur
Naast de verantwoordelijkheid voor ons eigen functioneren als bestuur heeft de provincie als kerntaak toe te zien op de kwaliteit van het Friese lokaal bestuur. Het doel daarbij is het bevorderen van duurzaam financieel gezonde en bestuurskrachtige Friese gemeenten. Met name de financiële positie van de Friese gemeenten staat op dit moment door de tekorten binnen het sociaal domein onder druk. Gemeenten worden bovendien geconfronteerd met de economische en sociale gevolgen van de coronacrisis. Van welke aard en hoe groot de omvang van de financiële gevolgen zijn, is nog niet met zekerheid vast te stellen. Wel is duidelijk dat dit nog gedurende langere tijd merkbaar zal zijn. Het is van belang om de goede contacten met de gemeenten te onderhouden en hen te ondersteunen waar mogelijk.

Hierbij geldt natuurlijk het uitgangspunt dat gemeenten in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor hun bestuurskwaliteit. Waar mogelijk willen we ook kijken waar we gezamenlijk met gemeenten tot modernisering van het Friese bestuur kunnen komen. Binnen deze kerntaak valt ook het bevorderen van de bestuurlijke integriteit en weerbaarheid. Hiertoe willen wij de bewustwording van de risico’s van ondermijnende criminaliteit ten aanzien van het Friese openbaar bestuur als geheel vergroten.

In het Interbestuurlijk programma hebben Rijk, IPO en VNG afgesproken dat samengewerkt wordt aan vernieuwing van het interbestuurlijk en financieel toezicht, zodat het toezicht zo effectief mogelijk is en past bij een gezamenlijke aanpak van maatschappelijke opgaven.

Vernieuwing van het bestuur in Fryslân
Zoals we al aangaven valt onder goed besturen ook het vermogen tot vernieuwing en aanpassing. In 2020 brachten we een discussienotitie bestuurlijke vernieuwing uit om in Fryslân breed de discussie aan te gaan waar besturen en vooral daarin samenwerken in Fryslân heen zouden moeten gaan. Een begin met de discussie daarover maakten we al in de tweede helft van 2020 maar willen we doortrekken in 2021. En vooral ook de discussie vertalen in concrete initiatieven en maatregelen. Ook gaven we onze visie op regionale samenwerking weer in de startnotitie regionale samenwerking en de manier waarop we beter met maatschappelijke initiatieven willen omgaan in de beleidsbrief Grote integrale maatschappelijke initiatieven die op moment van schrijven onderweg zijn naar Provinciale Staten voor behandeling.

Welke resultaten willen we in 2021 behalen?

• Met (samenwerkende clusters van) gemeenten hebben we periodiek bestuurlijk overleg, onder andere op basis van de beleidsambities op het terrein van bestuur en gemeentefinanciën, ook in relatie tot Covid-19.
• Tevens hebben wij periodiek overleg met het bestuur van de Vereniging van Friese Gemeenten (VFG) over zaken van gemeenschappelijk belang.
• Met betrekking tot het versterken van de weerbaarheid tegen ondermijnende criminaliteit werken we aan het vergroten van de weerbaarheid van onze eigen werkprocessen, en geven we samen met onze ketenpartners een impuls aan het blijvend versterken van de Friese overheidsketen.
• We voeren een aantal pilots op het terrein van bestuurlijke vernieuwing uit, alleen of (bij voorkeur) in samenwerking met onze bestuurlijke en andere partners.
• We voeren de nieuwe werkwijze voor omgang met grote integrale maatschappelijke initiatieven in.
• We gaan van start met de nieuwe werkwijze(n) voor regionale samenwerking.

Wat mag het kosten?

Onderstaande voorstellen uit de kadernota zijn verwerkt in bovenstaande tabel en verklaren de hogere lasten in de begroting 2021.