Op 27 mei 2020 heeft de Provincie het nieuwe grondbeleid vastgesteld. Hiermee is een eerste aanzet voor de mogelijkheid van onteigening ten behoeve van de natuurontwikkeling gegeven. In 2021 zal samen met de opgave Natuur een strategische nota worden opgesteld die aan de Staten zal worden voorgelegd. De Provinciale Staten hebben tevens ingestemd met de vorming van een strategische grondvoorraad en heeft hiervoor een krediet van € 23,5 mln. beschikbaar gesteld en een risicoreservering van € 1,5 mln. Strategische gronden en opstallen worden alleen aangekocht indien ze courant zijn en voor de toekomstig inzet binnen onze provinciale opgave. Daarnaast is afgesproken dat het afwegingskader in 2020 verder zal worden uitgewerkt. Daarnaast hebben wij afgesproken dat deze aankopen via de bestuursrapportages en jaarrekening aan de Staten worden verantwoord. Tot op heden hebben er nog geen strategische aankopen ten laste van dit krediet plaatsgevonden.

In 2021 zullen wij verder informeren over de totstandkoming van de Fryske Grûnbank. Momenteel is er overleg met de interne organisatie en onze partners over wat deze Grûnbank precies moet inhouden.

Met de vaststelling van het nieuwe grondbeleid en de jaarrekening is de afwaarderingssystematiek van natuurgronden aangepast en meteen geoperationiseerd. Met de opgave Veenweide wordt samengewerkt aan een afwaarderingsystematiek die specifiek op de verschillende veenweide vraagstukken kan worden ingezet.

Aan- en verkopen van gronden en opstallen is altijd ten behoeve van onze provinciale opgaven. De voortgang van grondtransacties worden in de tussentijdse rapportage over de projecten in de bijbehorende begrotingsparagraaf verantwoord.

Programma 2: Grondverwerving infrastructuur
De grondverwerving voor de infra projecten Drie Tunnels (N359), de Skieding (N358) en Uterwei (N358) loopt grotendeels volgens de planning. De meeste percelen of perceelsgedeelten kunnen op minnelijke wijze door de provincie worden verkregen. Om tijdelijk over te kunnen gaan tot uitvoering van deze projecten is het noodzakelijk dat de provincie, op het moment van uitvoering, beschikt over alle benodigde percelen of perceelsgedeelten. De komende periode wordt intensief ingezet om op minnelijke wijze overeenstemming te bereiken, de verwachting is dat dit niet met alle eigenaren gaat slagen,  derhalve wordt parallel aan de minnelijke onderhandelingen gestart met de voorbereidingen voor de administratieve onteigeningsprocedure.

Wat betreft de grondzaken voor de majeure projecten zoals De Centrale As, de Haak om Leeuwarden knooppunt Joure en de N381 en de N381 2×2 wordt gewerkt aan afrondende zaken en openstaande afspraken zoals de kadastrale inmetingen, het opstellen van bruikleenovereenkomsten, de verkoop van restgronden en de overdracht naar eindbeheerders. Deze projecten willen hun projectorganisatie beëindigen en deze in 2020 overdragen naar de afdeling Vastgoed.

Een deel van de realisatie staat door het coronavirus echter wel onder druk omdat persoonlijke gesprekken t.b.v. minnelijke verwerving nu niet mogelijk zijn. Daarnaast zal er actief op de verkoop van de restgronden van de projecten DCA, De Haak en N381 worden ingezet aangezien deze projecten nu ook in de afronding zijn.

Programma 3: Grondverwerving Omgeving
De focus ligt op de realisatie van Natuurnetwerk Nederand (NNN) met prioriteit 1 (KRW) en 2 (N2000). PS heeft besloten om tijdelijk te stoppen met de verwerving in het kader van de prioritaire provinciale ambitie (prioriteit 3) en met de overige provinciale ambitie (prioriteit 4), met uitzondering van het gebied De Mieden met het plan “Mieden op zijn mooist”. De aangekochte percelen buiten het NNN, de ruilgronden, die niet inzetbaar zijn voor uitruil met NNN gronden worden verkocht. De NNN gronden die zijn ingericht worden aan een eindbeheerder verkocht. Gelijktijdig wordt in opdracht van de Natuer mei de Mienskip-partners gewerkt aan het pilotgebied Burgumermar-De Leijen. Deze pilot zal gedurende twee jaar worden gevolgd, waarna een definitieve keuze kan worden gemaakt in de aanpak.

Programma 5: Mienskip
In het terpenproject hebben geen wijzigingen plaatsgevonden.

Risico’s
Bij 2 onderdelen voorzien wij risico’s. Het project oneigenlijk gebruik provinciale eigendommen werkt aan het in kaart brengen en het oplossen van het gebruik zonder betaling van ons provinciaal water en grond. Door de corona maatregelen hebben wij de afgelopen maanden geen persoonlijke bezoeken aan burgers en bedrijven kunnen brengen waardoor er een achterstand in de afhandeling van de dossiers en begrote inkomsten is ontstaan. Wij trachten deze in het 3^e en 4^e kwartaal en de jaren daarop weer in te lopen, maar de verwachting is dit voor dit jaar niet volledig zal lukken. Het is nog onduidelijk wat de financiële gevolgen op korte termijn zijn, maar deze zullen naar verwachting beperkt zijn.

Voor het gebruik van ons water en gronden brengen wij vaak huur in rekening. Wij voorzien dat een beperkt aantal bedrijven en burgers dit jaar mogelijk niet aan haar huurverplichting kan voldoen. Wij zullen in deze casussen maatwerk toepassen. Hoeveel bedrijven dit zullen zijn is nog niet zeker mede omdat wij de versturen van facturen naar achteren hebben geschoven zodat de bedrijven hierdoor op korte termijn iets meer financiële ruimte konden krijgen.