Wat willen we bereiken?
Recreatie en toerisme groeien wereldwijd sterk. Ook Fryslân krijgt hier mee te maken. Wij willen een evenredige deel van de sterke groei aan toerisme in Nederland naar Fryslân halen, passend bij de onze aarde en schaal. De legacy van LF2018 en de mede daardoor verworven internationale bekendheid (o.a. Europese nummer 3 notering voor Fryslân als toeristisch nog onontdekte regio in Lonely Planet) willen we verzilveren door een sterkere koppeling te leggen tussen de programma’s Economie, Cultuur, Erfgoed en Landschap. In 2018 publiceerden we het position paper Gastvrij Fryslân en in 2019 de Visie voor de waterrecreatie. Beide documenten geven wij een vervolg door samen met de sector een uitvoeringsprogramma voor onze inzet op gastvrijheidseconomie en waterrecreatie op te stellen. Hierbij is onze inzet gericht op slimme groei van recreatie en toerisme in Fryslân. Hiermee bedoelen we dat we inzetten op meer jaarrond bezoek in plaats van pieken in de zomermaanden en meer spreiding van bezoek over de hele provincie, met specifieke aandacht voor de regio’s Noord-, Noordoost- en Zuidoost Fryslân. Verder willen we goede data beschikbaar stellen aan de toeristische sector om hen te ondersteunen in bedrijfs- en aanbodontwikkeling. Op landelijk niveau werken we met het Rijk en andere provincies aan het Masterplan Bestemming Nederland.
Resultaat bestuursakkoord
50. de groei in het Friese recreatie en toerisme is bijgebogen naar ‘slimme groei’
Welke resultaten willen we in 2020 behalen?
- In 2020 is er een vastgesteld gezamenlijk actieprogramma van het Ministerie van EZK en alle provincies als vervolg op ‘Bestemming Nederland 2030’.
- In het eerste kwartaal 2020 start de uitwerking van twee Icoonprojecten, de Friese Waterlijn en de Noordschil, als onderdeel van het integraal ontwikkelingsplan Friese Waddenkust.
- We verlenen in 2020 een meerjarige subsidie aan Merk Fryslân voor het vermarkten van de merken Friesland (inclusief Friese watersport), Wadden en cultuur- en zakelijk toerisme, vanuit de focus op slimme groei.
- Er ligt een plan van aanpak voor ontwikkeling van toeristisch aanbod in samenwerking met de vier regiomarketingorganisaties om spreiding van toerisme over de hele provincie te stimuleren.
- Voor de uitvoering van het nieuwe beleidsprogramma Gastvrij Fryslân richten we een “schipperstafel” in met betrokken stakeholders die verenigd zijn in de Toerisme Alliantie Friesland (TAF) om de opgaven uit het uitvoeringsprogramma gelijkwaardig en gecoördineerd uit te voeren.
- We ontwikkelen een Plan van Aanpak voor duurzame ontwikkeling van de sector, waarbij circulariteit prioritair is.
- Er is een aantal toeristische datahubs operationeel, complementair aan Datalab Fryslân, waar de vraag van de toeristische sector naar en aanbod van gegevens bij elkaar komen.
- Eerste helft 2020 ligt er een Vitaliteitsonderzoek voor de Logiesaccommodaties in Fryslân. Het Vitaliteitonderzoek betreft een breed onderzoek waarbij aandacht wordt geschonken aan verblijfsrecreatie, jachthavens en campervoorzieningen.
- Er is een regeling ingesteld ter stimulering van logiesaccommodatie in erfgoedpanden.
- In 2020 werken we uit welke aanpassingen in recreatieve vaarroutes zinvol en haalbaar zijn. Hierbij wordt de bereikbaar van het Tjeukemeer vanuit Heerenveen en via de Lemster Rien tevens onderzocht.
- We voeren in 2020 een nulmeting uit betreffende de Friese watersport, als onderdeel van het uitvoeringsprogramma.
Wat mag het kosten?
Onderstaande voorstellen bestuursakkoord zijn verwerkt in bovenstaande tabel.
* Herbestemming erfgoedlocaties: zie de toelichting onder resultaat 9 van beleidsbeld 4.5. Deze prestatie-indicator vervalt hiermee.
Wat wilden we bereiken?
We hadden verwacht dat de sector wereldwijd sterk zou groeien en dat Fryslân hier ook mee te maken zou krijgen. Wij wilden een evenredig deel van de sterke groei aan toerisme in Nederland naar Fryslân halen, passend bij onze aard en schaal. De legacy van LF2018 en de mede daardoor verworven internationale bekendheid (o.a. Europese nummer 3 notering voor Fryslân als toeristisch nog onontdekte regio in Lonely Planet) wilden we verzilveren door een sterkere koppeling te leggen tussen de programma’s Economie, Cultuur, Erfgoed en Landschap. In 2018 publiceerden we het position paper Gastvrij Fryslân en in 2019 de Visie voor de waterrecreatie. Beide documenten geven wij een vervolg door samen met de sector een uitvoeringsprogramma voor onze inzet op gastvrijheidseconomie en waterrecreatie op te stellen. Hierbij was onze inzet het afgelopen jaar gericht op slimme groei van recreatie en toerisme in Fryslân. Hiermee bedoelen we dat we inzetten op meer jaarrond bezoek in plaats van pieken in de zomermaanden en meer spreiding van bezoek over de hele provincie, met specifieke aandacht voor de regio’s Noord-, Noordoost- en Zuidoost-Fryslân. Verder willen we goede data beschikbaar stellen aan de toeristische sector om hun te ondersteunen in bedrijfs- en aanbodontwikkeling. Op landelijk niveau hebben we met het Rijk en andere provincies gewerkt aan het Masterplan Bestemming Nederland.
Hebben we bereikt wat we wilden bereiken? (doelrealisatie)
Beleidsvelden
| |
Ligt de doelrealisatie op schema? |
Zijn de gewenste resultaten behaald? |
Zijn de kosten binnen het budget gebleven? |
|
4.5
|
Gastvrijheidseconomie |
|
|
|
Toelichting:
Ondernemingen in de sector recreatie en toerisme zijn het afgelopen jaar hard geraakt door de wereldwijde uitbraak van corona. Dit heeft een negatief effect gehad op de groeiverwachting en de doelen en resultaten die we voor het afgelopen jaar hadden gesteld. Een aantal reguliere activiteiten heeft daardoor vertraging op gelopen waardoor niet alles conform planning is uitgevoerd en er onderbesteding is op een aantal budgetten.
Als reactie op de coronacrisis hebben we rond de zomer via een subsidieregeling voor de gastvrijheidssector ondernemers ondersteund bij aanpassingen op de 1,5 meter maatschappij. Ondernemers konden ook een beroep doen op het herstelpakket ‘Lok op 1: No en Moarn’. In de paragraaf Grote Projecten staat een verdere toelichting op de coronamaatregelen van de provincie.
Hebben we de gewenste resultaten bereikt?
Gewenste resultaten
Beleid
- Het gewenste resultaat zoals in de begroting is gehaald
- Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is inhoudelijk niet geheel gehaald
- Het voorgenomen gewenst resulaat zoals beschreven in de begroting is Inhoudelijk niet gehaald
Tijd
- Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is binnen de afgesproken tijd gehaald
- Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is niet geheel op tijd gehaald
- Het voorgenomen gewenste resulaat zoals beschreven in de begroting is niet op tijd gehaald
Geld
- T.a.v. het onderdeel geld is er geen afwijking (Overschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan € 50.000 en Onderschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan € 50.000).
- T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van onderbesteding (Onderschrijding groter dan 10% en groter dan € 50.000).
- T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van overbesteding (Overschrijding groter dan 10% en groter dan € 50.000).
| |
Beleid |
Tijd |
Geld |
|
1
|
In 2020 is er een vastgesteld gezamenlijk actieprogramma van het Ministerie van EZK en alle provincies als vervolg op ‘Bestemming Nederland 2030’. |
|
|
|
|
2
|
In het eerste kwartaal 2020 start de uitwerking van twee Icoonprojecten, de Friese Waterlijn en de Noordschil, als onderdeel van het integraal ontwikkelingsplan Friese Waddenkust. |
|
|
|
|
3
|
We verlenen in 2020 een meerjarige subsidie aan Merk Fryslân voor het ver-markten van de merken Friesland (inclusief Friese watersport), Wadden en cultuur- en zakelijk toerisme, vanuit de focus op slimme groei. |
|
|
|
|
4
|
Er ligt een plan van aanpak voor ontwikkeling van toeristisch aanbod in samenwerking met de vier regiomarketingorganisaties om spreiding van toerisme over de hele provincie te stimuleren. |
|
|
|
|
5
|
Voor de uitvoering van het nieuwe beleidsprogramma ‘Gastvrij Fryslân’ richten we een “schipperstafel” in met betrokken stakeholders die verenigd zijn in de Toerisme Alliantie Friesland (TAF) om de opgaven uit het uitvoeringsprogramma gelijkwaardig en gecoördineerd uit te voeren. |
|
|
|
|
6
|
We ontwikkelen een Plan van Aanpak voor duurzame ontwikkeling van de sector, waarbij circulariteit prioritair is. |
|
|
|
|
7
|
Er is een aantal toeristische datahubs operationeel, complementair aan Datalab Fryslân, waar de vraag van de toeristische sector naar en aanbod van gegevens bij elkaar komen. |
|
|
|
|
8
|
Eerste helft 2020 ligt er een Vitaliteitsonderzoek voor de Logiesaccommodaties in Fryslân. Het Vitaliteitonderzoek betreft een breed onderzoek waarbij aandacht wordt geschonken aan verblijfsrecreatie, jachthavens en camper-voorzieningen. |
|
|
|
|
9
|
In 2020 werken we uit welke aanpassingen in recreatieve vaarroutes zinvol en haalbaar zijn. Hierbij wordt de bereikbaarheid van het Tsjûkemar vanuit Heerenveen en via de Lemster Rien tevens onderzocht. |
|
|
|
|
10
|
We voeren in 2020 een nulmeting uit betreffende de Friese watersport, als onderdeel van het uitvoeringsprogramma. |
|
|
|
Toelichting:
1. In 2020 is er een gezamenlijk actieprogramma met de andere 11 provincies ontwikkeld. In 2021 vindt een herijking plaats van het actieprogramma, met name door de coronacrisis.
2. Er is in 2020 een opdracht verleend aan twee icoonprojecten voor een nadere uitwerking, namelijk Feannetië en Waterstad Sneek, als onderdeel van de Friese Waterlijn. De nadere uitwerking van de Noordschil vindt plaats in combinatie met de ontwikkeling van Sense of Place en project Holwerd aan Zee.
3. Vanwege de coronacrisis is de focus qua marketing anders komen te liggen dan vooraf de bedoeling. In plaats van de marketing met name op de buitenlandse toerist te richten, is er een landelijke campagne gestart om de nationale toerist naar Fryslân te halen. Dit is gebeurd onder de naam ‘Wereldreis in Fryslân’. Aan het eind van het jaar is in opdracht van de provincie het lichtevenement ‘11 Andere oorden’ georganiseerd waarbij Merk Fryslân de marketing voor haar rekening heeft genomen. Deze beelden kunnen later ook weer gebruikt worden om Fryslân te promoten bij de (buitenlandse) toerist.
4. Dit plan van aanpak is nog in ontwikkeling, de opdracht hiervoor moet nog concreet gemaakt worden.
5. De schipperstafel is in gebruik. Zeven schippers zorgen samen met de ambtelijk verantwoordelijke voor de uitvoering van de opgaven die zijn opgenomen in de beleidsnota Gastvrij Fryslân 2028. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de Toerisme Alliantie Fryslân.
6. Het plan van aanpak Circulariteit binnen de gastvrijheidssector is opgeleverd en gaat in uitvoering. Eén van de eerste successen hieruit is de ‘Circo Track’-workshop en een prijsvraag waaraan ondernemers hebben meegedaan met als doel om circulair denken en werken te stimuleren. Als provincie hebben we hier financieel aan bijgedragen.
7. Door vertraging in de aanbesteding aan een externe partij valt een gedeelte van het budget vrij.
8. Er is in maart 2020 een door de Friese overheden en de sector breed herkende ‘stand van zaken vitaliteit logiesaccommodaties’ opgeleverd. Hierin is voor elke regio de stand van zaken per overnachtingsvorm opgenomen. De verschillende stakeholders zijn direct aan de slag gegaan om dit samen te vertalen in een Actieplan, dat in 2021 tot uitvoering komt.
9. De aanpassing van de routes is verwerkt in het convenant Basisvisie RecreatieToervaartNet (BRTN). Alle routes zijn in kaart gebracht en worden onderhouden waar nodig. De bereikbaarheid van het Tsjûkemar vanaf het Lemster Rien wordt vanaf 2021/2022 nader onderzocht. Na bestuurlijke afstemming met de gemeente Heerenveen wordt de bereikbaarheid van het Tsjûkemar vanaf Heerenveen vooreerst niet verder onderzocht.
10. Door de coronacrisis is 2020 een a-typisch jaar en niet representatief als nulmeting. De nulmeting wordt daarom uitgevoerd in 2021.
Prestatie indicatoren
| Onderwerp |
Indicator |
Doelwaarde 2020 |
Realisatie 2020 |
| Destination Marketing |
Prestatieafspraak met Merk Fryslan |
Jaarprogramma gereed |
Jaarprogramma gereed |
| Slimme groei |
Aantal icoonprojecten in het actieprogramma ‘Bestemming Nederland 2030’ |
2 |
2 |
| Organiserend vermogen |
Schipperstafel is operationeel |
Jaarprogramma is vastgesteld |
Jaarprogramma gereed |
| Faciliteren van bedrijfsleven |
Aantal datahubs |
2 |
0 |
| Kwaliteitsimpuls logiesaccomodaties |
Uitwerking vitaliteitsonderzoek |
Inrichten van een uitvoeringsorganisatie |
Actieplan gereed, uitvoering start in 2021 |
| Recreatieve vaarroutes |
Startnotitie uitwerking vaarroute Tsjûkemar vanuit Heerenveen en via de Lemster Rien |
Vastgestelde startnotitie |
Startnotitie niet vastgesteld |
Toelichting:
Faciliteren van bedrijfsleven: zie de toelichting onder resultaat 7.
Recreatieve vaarroutes: zie de toelichting onder resultaat 9.
Wat heeft het gekost?
Bekijk uitgebreide tabel
- Exploitatie - Bedragen x € 1.000,-
- Lasten
- Structurele budgetten
- Tijdelijke budgetten
- Reserves
- Totaal lasten
- Baten
- Structurele budgetten
- Tijdelijke budgetten
- Reserves
- Totaal baten
- Saldo van lasten en baten
- Mutatie reserves
- Mutatie tijdelijke budgetten
- Resultaat van lasten en baten
-
Realisatie 2019
-
-
1.489
-
3.499
-
966
-
5.954
-
-
-
285
-
0
-
1.738
-
2.024
-
-
3.930
-
-
683
-
-3.034
-
-
1.579
-
Rekening 2020
-
-
2.399
-
3.591
-
2.741
-
8.731
-
-
-
268
-
100
-
96
-
464
-
-
8.267
-
-
-2.499
-
806
-
-
6.574
Toelichting:
Per saldo is er een resultaat van € 421.000,- op dit beleidsveld.
Structurele budgetten
De lagere lasten (is dus positief saldo) van € 310.000,- op de structurele budgetten worden voor € 100.000,- veroorzaakt door de stelselwijziging subsidielastneming. Hierbij zijn de uitgaven 2021 van de subsidie aan NHL Stenden voor het Toerisme Collectief Fryslân ten laste van 2020 zijn gebracht. Bij de 1e berap 2021 zullen de budgetten van de volgende jaren hier ten gunste van het begrotingssaldo op aangepast worden, waardoor deze stelselwijziging budgettair neutraal is over de jaren 2020 en verder.
Zonder deze stelselwijziging zou er een positief saldo van € 410.000,- op de structurele lasten zijn. Dit positieve saldo kan als onderstaande worden verklaard:
| € 12.000,- |
Er is minder uitgegeven aan doorgeschoven BTW van de Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite dan waar in de begroting rekening mee was gehouden. Dit is tevens de verklaring van het saldo van € 12.000,- aan de batenkant. |
| € 290.000,- |
Er is vrijval op het budget Slimme groei korte en lange termijn. Vanwege de coronacrisis is ingezet op kortetermijnacties. Bij het uitwerken van verschillende acties was de hoop dat na de ‘intelligente lockdown’ van maart tot juni 2020 de situatie tijdens het zomer- en naseizoen weer terug zou gaan naar een meer ‘normale’ situatie. Het onvoorspelbare van het virus heeft er echter ook weer voor gezorgd dat bedachte kortetermijnacties, zoals het verlengen en verbreden van het seizoen, niet volledig in uitvoering konden gaan. Ook het budget publieke voorzieningen is nauwelijks benut, omdat deze behoefte er niet was (er viel weinig aan het publiek mee te geven). Daarnaast is het project Business Booster vertraagd, omdat de initiatiefnemers hiervan meer voorbereiding nodig hadden dan verwacht. Met name de beoogde wijze van samenwerking tussen banken, accountants, VNO/NCW en provincie vergde veel meer voobereidingstijd dan voorzien, waardoor het geplande budget niet al in 2020 kon worden besteed. Daarnaast vormde het niet afgeven van een beschikking voor ondersteuning van de Toerisme Alliantie Friesland een obstakel waardoor ook deze reservering vrijvalt. |
| € 98.000,- |
Er is vrijval op het budget voor de opgave Toeristische data op orde, omdat de voorbereiding van de aanbestedingsprocedure voor de opdracht ‘toeristische data op orde’ meer tijd heeft genomen dan gepland. Het streven is dat het project in het voorjaar van 2021 start. |
| € 11.000,- |
Er is vrijval op het budget Voorlichting watersport. Deze kosten die hiervoor waren begroot, zijn verantwoord onder programma 2, waardoor dit budget vrijvalt. |
| € 410.000,- |
Totaal lagere lasten structurele budgetten |
Tijdelijke budgetten
De lagere lasten op de tijdelijke budgetten zijn in totaal € 23.000,-. Dit betreft onderstaande budgetten:
| € 11.000,- |
Gastvrij Fryslân: Dit is een restant van het budget uit de vorige beleidsperiode. Halverwege 2020 is de nieuwe beleidsnota Gastvrij Fryslân vastgesteld en in werking getreden. |
| € 24.000,- |
Recreatie en toerisme: Een aantal kleinere projecten is niet doorgegaan mede door de coronamaatregelen. |
| -/- €12.000,- |
Bij de afronding van het Friese merenproject is sprake van een overschrijding van € 12.000,-. |
| € 23.000,- |
Totaal lagere lasten tijdelijke budgetten |
- GS budgetautorisatie
- Lasten
- Deelnemersbijdrage in GR de Marrekrite
- NHL Stenden - Toerisme collectief Fryslan
- Slimme groei
- St Merk Fryslan
- Toeristische data op orde
- Voorlichting watersport
- Structurele budgetten
- Breed corona budget
- Dagrecreatieve netwerken
- Friese Meren Project
- Friese Meren Project afronding diverse FMP
- Friese Meren Project projecten
- Gastvrij Fryslan
- Gastvrij Fryslan: OV-kaart voor toeristen
- Merk Fryslan - Destinationmarketing
- Toekomstbestendige banen
- Vitale logiesaccommodaties
- Vitale waterrecreatie
- Tijdelijke budgetten
- De Nieuwe Afsluitdijk
- Dekkingsreserve afschrijvingen
- Gastvrij Fryslan: Ontwikkeling recreatie en cultuurtoerisme
- Interreg projecten
- Investeringskader Waddengebied projecten
- Inzet NUON Oostelijke poort merengebied
- Inzet NUON Stagnerende projecten vuilwater
- Inzet NUON Toerisme Natuurlijk Fryslan STINAF
- Inzet NUON Versterking samenwerking toeristische sector
- Reserves
- Totaal lasten
- Baten
- Deelnemersbijdrage in GR de Marrekrite
- Structurele budgetten
- Friese Meren Project afronding diverse FMP
- Tijdelijke budgetten
- De Nieuwe Afsluitdijk
- Gastvrij Fryslan: Ontwikkeling recreatie en cultuurtoerisme
- Interreg projecten
- Inzet NUON Oostelijke poort merengebied
- Reserves
- Totaal baten
- Saldo van lasten en baten