Programma 4: Economie

Portefeuillehouder: gedeputeerden Sander de Rouwe en Avine Fokkens

Begroting

Ambities

Economie vormt een belangrijk fundament voor brede welvaart. Een gezonde economie is ook in harmonie met zijn omgeving. Een economie die dat bereikt is een circulaire economie. We zien de overgang naar een circulaire economie als een kans voor het Friese MKB om nieuwe circulaire verdienmodellen te vinden. De ambitie is dat we de MKB-vriendelijkste provincie van Nederland en de meest circulaire regio van Europa worden. Als provinciale organisatie willen we ook zelf het goede voorbeeld geven door door te groeien naar maximaal circulair inkopen in 2025.

Wij willen ondernemerschap en een aantrekkelijk vestigingsklimaat blijven stimuleren. Om te komen tot een goed vestigingsklimaat binnen Fryslân blijven we de sterke punten van Fryslân en de Friese economie uitdragen. De krimp van de beroepsbevolking maakt een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt nog belangrijker. Hier willen we op inzetten via een kennisagenda arbeidsmarkt en onderwijs samen met onderwijs en bedrijfsleven, door het uitbouwen van Campus Fryslân en door ons in te zetten voor een nieuw Fries onderwijsakkoord.

We willen de connectiviteit van belangrijke Friese spelers versterken. Fryslân heeft een economie waar met name de kleinschalige MKB de dienst uitmaakt. Clustervorming zorgt voor een sterkere en veelzijdige economie waarbij verschillende disciplines worden samengebracht op één plek. We blijven daarom belangrijke kennisinstituten, -platforms en -clusters als Wetsus, Watercampus, Dairy Campus en Dairy Valley ondersteunen mits ook het Rijk en de kennisinstellingen bijdragen.

De specifieke sectoren met toekomstperspectief waarin Fryslân internationaal het verschil in kan maken en kansen te verzilveren heeft, zijn watertechnologie, agrofood, HTSM (High Tech Systems & Materials) en recreatie & toerisme. Met ons beleid op het gebied van gastvrijheidseconomie willen we slimme groei realiseren door spreiding van toerisme over de hele provincie en het verlengen van het toeristische seizoen.

Om effectief en efficiënt te opereren om onze (economische) ambities te realiseren, is het van strategisch belang dat wij op verschillende schaalniveaus (noordelijk, landelijk, Europees) samenwerken.

Vastgestelde beleidsnotities

Begin 2020 leggen we een nieuwe beleidsbrief Economie aan Provinciale Staten voor.

Verbonden partijen

Onderstaande verbonden partij(en) leveren een bijdrage aan de doelen en resultaten van dit programma. Een overzicht van de verbonden partijen en meer informatie hierover staat in paragraaf 5 van deze begroting.

Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV (NOM), Groningen
Deze participatie, sinds de jaren negentig, vloeit voort uit afspraken tussen het rijk en de drie Noordelijke provincies over de economische ontwikkeling van Noord-Nederland. De vennootschap heeft als doel een bijdrage te leveren aan de verbetering van de sociaaleconomische structuur en de werkgelegenheid in de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe.

Friese Ontwikkelingsmaatschappij BV (FOM, voorheen Doefonds), Leeuwarden
De provincie is enig aandeelhouder in de besloten vennootschap Doefonds BV. Deze BV is 2 april 2014 opgericht. Doel is via dit fonds de regionale economie te versterken door innovatie door financiering mogelijk te maken. Eind 2017 is Doefonds BV omgezet tot FOM BV met als doel dat de FOM het adres is voor het Friese bedrijfsleven als het gaat om financiering van innovatie, starters, export en groei.

Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), Groningen
Stimulering van de ruimtelijke economische ontwikkeling van Noord-Nederland, onder meer door bestuurlijke afstemming en behartiging van de economische belangen van het Noorden in Den Haag en Brussel. Het publieke belang dat hiermee nagestreefd wordt, is ‘werkgelegenheid en welvaart’.

Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite, Leeuwarden
De Marrekrite behartigt binnen de opgedragen taken de gemeenschappelijke belangen van de colleges van aangesloten gemeenten en provincie, met als doel een evenwichtige en gecoördineerde ontwikkeling van de recreatie in de provincie Fryslân, rekening houdende met de belangen van natuur en landschap. Het betreft zowel een toeristisch als economisch publiek belang: goede watersportvoorzieningen/ routenetwerken en werkgelegenheid. Het maken van aanlegvoorzieningen in het buitengebied en het beheer en onderhoud ervan was eerder de hoofdactiviteit en betreft het deel waar de Provincie aan mee betaalt. Sinds 2011 komt daar de coördinatie van het door gemeenten gefinancierde beheer en onderhoud van het fietsknooppunten routenetwerk bij en ook steeds meer netwerken van wandelroutes. De Marrekrite doet dit werk namens de provincie Fryslân en 19 Friese gemeenten met het doel om een uniforme, toeristische recreatieve infrastructuur op het water en land te bewerkstelligen. Samen met de 20 deelnemers en nauw betrokken partijen zoals Merk Fryslân, Landschapsbeheer Fryslân, Wetterskip Fryslân, It Fryske Gea, Staatsbosbeheer en vele anderen, werkt de Marrekrite aan het opschalen en professionaliseren van de recreatie en het toerisme in en naar Fryslân.

Gemeenschappelijke Regeling Waddenfonds, Leeuwarden
Doel van het Waddenfonds is het subsidiëren van niet-reguliere investeringen gericht op :
•  versterking natuur- en landschapswaarden,
•  wegneming externe bedreigingen natuurlijke rijkdom,
•  duurzame economische ontwikkeling of duurzame energiehuishouding,
•  ontwikkeling duurzame kennishuishouding.

Samenwerkingsovereenkomst Waddenglas, Leeuwarden
Met het project Waddenglas realiseren de provincie Fryslân, de gemeente Waadhoeke en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) ten zuiden van Sexbierum een hoogwaardig glastuinbouwgebied. Vanwege de aanhoudende financiële crisis in de glastuinbouw en het uitblijven van gronduitgifte is het project in 2015 afgeschaald naar de uitvoering van alleen fase 1. In 2017 is een intentie overeenkomst gesloten met de The Fruit Farm Group (TFFG) over afname van de grond. In oktober 2018 heeft TFFG laten weten de gronden niet te zullen aankopen. In de grondexploitatie is daarom reeds rekening gehouden met een verdere vertraging van de grondverkoop.

Thialf Onroerend Goed BV
Openbaar belang is het behoud van het ijsstadion Thialf als voorziening die voor de provincie een bijdrage levert op het gebied van economie, sport en cultuur. Thialf OG BV bezit 100 % van de aandelen van Thialf B.V.
NB: Het boekjaar loopt van 1 oktober tot 30 september van enig jaar. 

Fryslân Hurde Wyn BV (FHW), Leeuwarden
De provincie is enig aandeelhouder in de besloten vennootschap Fryslân Hurde Wyn (FHW). Deze BV is 13 maart 2019 opgericht. Het doel van deze BV is het namens de provincie, vanuit haar publieke verantwoordelijkheid, verwerven, houden en vervreemden van een deelneming in Windpark Fryslân Holding B.V. (WPFH). Deze holding heeft tot doel de realisatie en exploitatie van het windpark om zodoende namens de provincie mede een concrete bijdrage te leveren aan de realisatie van een fossielvrije en uiteindelijk volledig duurzame provincie. FHW heeft als tweede doel de burgerparticipatie in het windpark mogelijk te maken. Fryslân Hurde Wyn BV (FHW), Leeuwarden

 

Eerste bestuursrapportage

Bekijk uitgebreide tabel

Inzet beschikbare middelen

  • Exploitatie- Bedragen x € 1.000,-
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Baten
  • Lasten-Baten
  • Begroting incl. vastgestelde wijzigingen
  • 3.815
  • 51.051
  • 54.865
  • 178
  • 4.870
  • 5.048
  • 49.817
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • 59
  • -11.042
  • -10.983
  • 0
  • 0
  • 0
  • -10.983
  • Realisatie per 1-4
  • 970
  • 4.493
  • 5.464
  • 63
  • 149
  • 213
  • 5.251
  • Vastgelegde verplichtingen per 1-4
  • 324
  • 20.908
  • 21.232
  • 0
  • 0
  • 0
  • 21.232
  • Saldo
  • 2.579
  • 14.608
  • 17.186
  • 115
  • 4.721
  • 4.835
  • 12.351

  • Exploitatie - Bedragen x € 1.000
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal baten
  • Lasten-Baten
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Voorzieningen
  • Overlopende Passiva
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Voorzieningen
  • Overlopende Passiva
  • Begroting inclusief vastgestelde wijzigingen
  • 3.815
  • 3.815
  • 27.398
  • 23.652
  • 0
  • 0
  • 51.051
  • 54.865
  • 178
  • 178
  • 582
  • 2.288
  • 2.000
  • 0
  • 4.870
  • 5.048
  • 49.817
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • 59
  • 59
  • -1.164
  • -9.877
  • -11.042
  • -10.983
  • -10.983
  • Realisatie per 1-4
  • 970
  • 970
  • 2.698
  • 1.795
  • 0
  • 0
  • 4.493
  • 5.464
  • 63
  • 63
  • 37
  • 237
  • 0
  • -125
  • 149
  • 213
  • 5.251
  • Vastgestelde verplichtingen per 1-4
  • 324
  • 324
  • 13.953
  • 6.955
  • 0
  • 0
  • 20.908
  • 21.232
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 21.232
  • Saldo
  • 2.579
  • 2.579
  • 9.583
  • 5.024
  • 0
  • 0
  • 14.608
  • 17.186
  • 115
  • 115
  • 545
  • 2.051
  • 2.000
  • 125
  • 4.721
  • 4.835
  • 12.351

Tweede bestuursrapportage

Bekijk uitgebreide tabel

Inzet beschikbare middelen

  • Exploitatie- Bedragen x € 1.000,-
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal Baten
  • Lasten-Baten
  • Begroting incl. vastgestelde wijzigingen
  • 3.903
  • 47.944
  • 51.846
  • 354
  • 5.186
  • 5.540
  • 46.307
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • 0
  • -10.201
  • -10.201
  • 0
  • 232
  • 232
  • -10.433
  • Realisatie per 1-9
  • 1.775
  • 13.694
  • 15.469
  • 71
  • 2.504
  • 2.575
  • 12.893
  • Vastgelegde verplichtingen per 1-9
  • 464
  • 15.753
  • 16.217
  • 0
  • 0
  • 0
  • 16.217
  • Saldo
  • 1.664
  • 8.296
  • 9.960
  • 282
  • 2.914
  • 3.196
  • 6.764

  • Exploitatie
  • Lasten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal lasten
  • Baten
  • Structureel
  • Niet structureel
  • Totaal baten
  • Lasten-Baten
  • Bedragen x € 1.000
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Voorzieningen
  • Overlopende Passiva
  • Structurele budgetten
  • Tijdelijke budgetten
  • Reserves
  • Voorzieningen
  • Overlopende Passiva
  • Begroting inclusief vastgestelde wijzigingen
  • 3.903
  • 3.903
  • 33.831
  • 14.113
  • 0
  • 0
  • 47.944
  • 51.846
  • 354
  • 354
  • 607
  • 2.579
  • 2.000
  • 0
  • 5.186
  • 5.540
  • 46.307
  • Voorstel Begrotingswijziging
  • 0
  • 0
  • -9.691
  • -510
  • 0
  • 0
  • -10.201
  • -10.201
  • 0
  • 0
  • 232
  • 0
  • 0
  • 0
  • 232
  • 232
  • -10.433
  • Realisatie per 1-9-
  • 1.775
  • 1.775
  • 8.606
  • 5.088
  • 0
  • 0
  • 13.694
  • 15.469
  • 71
  • 71
  • 30
  • 599
  • 2.000
  • -125
  • 2.504
  • 2.575
  • 12.893
  • Vastgestelde verplichting per 1-9
  • 464
  • 464
  • 11.313
  • 4.441
  • 0
  • 0
  • 15.753
  • 16.217
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 16.217
  • Saldo
  • 1.664
  • 1.664
  • 4.222
  • 4.075
  • 0
  • 0
  • 8.296
  • 9.960
  • 282
  • 282
  • 809
  • 1.980
  • 0
  • 125
  • 2.914
  • 3.196
  • 6.764

Jaarstukken

Wat wilden we bereiken met dit programma?

Economie vormt een belangrijk fundament voor brede welvaart. Een gezonde economie is ook in harmonie met zijn omgeving. Een economie die dat bereikt is een circulaire economie. We zien de overgang naar een circulaire economie als een kans voor het Friese MKB om nieuwe circulaire verdienmodellen te vinden. Ook in 2020 hebben we aan onze ambitie gewerkt om de MKB-vriendelijkste provincie van Nederland en de meest circulaire regio van Europa te worden. Als provinciale organisatie willen we ook zelf het goede voorbeeld geven door door te groeien naar maximaal circulair inkopen in 2025.

Ook in 2020 wilden wij ondernemerschap en een aantrekkelijk vestigingsklimaat blijven stimuleren. Om te komen tot een goed vestigingsklimaat binnen Fryslân bleven we de sterke punten van Fryslân en de Friese economie uitdragen. De krimp van de beroepsbevolking maakt een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt nog belangrijker. Hier hebben we op ingezet via een kennisagenda arbeidsmarkt en onderwijs samen met onderwijs en het bedrijfsleven, door het uitbouwen van Campus Fryslân en door ons in te zetten voor een nieuw Fries onderwijsakkoord.

Daarnaast hebben we het afgelopen jaar verder gewerkt aan het versterken van de connectiviteit van belangrijke Friese spelers. Fryslân heeft een economie waar met name de kleinschalige MKB de dienst uitmaakt. Clustervorming zorgt voor een sterkere en veelzijdige economie waarbij verschillende disciplines worden samengebracht op één plek. We bleven daarom belangrijke kennisinstituten, -platforms en -clusters als Wetsus, Watercampus, Dairy Campus en Dairy Valley ondersteunen mits er ook door het Rijk en de kennisinstellingen bijgedragen werd.

De specifieke sectoren met toekomstperspectief waarin Fryslân internationaal het verschil in kan maken en kansen te verzilveren heeft, zijn watertechnologie, agrofood, HTSM (High Tech Systems & Materials) en recreatie & toerisme. Met ons beleid op het gebied van gastvrijheidseconomie hebben we ook in 2020 doorgewerkt aan het realiseren van slimme groei, door spreiding van toerisme over de hele provincie en het verlengen van het toeristische seizoen.

Om effectief en efficiënt te opereren om onze (economische) ambities te realiseren, is het van strategisch belang dat wij, net als de afgelopen jaren, op verschillende schaalniveaus (noordelijk, landelijk, Europees) samenwerken.

Vastgestelde beleidsnotities

Begin 2020 hebben we een startnotitie Economie aan Provinciale Staten voorgelegd. Begin 2021 is de beleidsnota Economie door PS vastgesteld. Beide documenten zijn in samenspraak met stakeholders opgesteld. Van de F4 gemeenten, het IPF, Onderwijs en VCF hebben we voor deze beleidsnota ook een ondersteunende verklaring mogen ontvangen.

Verbonden partijen
Onderstaande verbonden partij(en) leverden een bijdrage aan de doelen en resultaten van dit programma. Een overzicht van de verbonden partijen en meer informatie hierover staat in paragraaf 5 van dit jaarverslag.

  • Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV (NOM), Groningen
  • Friese Ontwikkelingsmaatschappij BV (FOM, voorheen Doefonds), Leeuwarden
  • Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), Groningen
  • Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite, Leeuwarden
  • Gemeenschappelijke Regeling Waddenfonds, Leeuwarden
  • Thialf Onroerend Goed BV

Hebben we bereikt wat we wilden bereiken? (doelrealisatie)

Beleidsvelden

  Ligt de doelrealisatie op schema? Zijn de gewenste resultaten behaald? Zijn de kosten binnen het budget gebleven?
4.1 Innovatie en circulaire economie
4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
4.3 Economische structuurversterking
4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
4.5 Gastvrijheidseconomie

Toelichting:

Binnen programma 4 zijn niet alle gewenste resultaten behaald. Bij de afzonderlijke beleidsvelden wordt dit toegelicht.

Wat heeft het gekost?

Bekijk uitgebreide tabel

  • Exploitatie - Bedragen x € 1.000,-
  • Totaal lasten
  • Totaal baten
  • Saldo van lasten en baten
  • Mutatie reserves
  • Resultaat van lasten en baten
  • Realisatie 2019
  • 25.721
  • 4.675
  • 21.046
  • -9.162
  • 11.885
  • Begroting 2020 na wijziging
  • 32.549
  • 6.781
  • 25.768
  • -11.586
  • 14.182
  • Rekening 2020
  • 34.975
  • 5.920
  • 29.055
  • -16.041
  • 13.014
  • Saldo begroting en rekening
  • -2.426
  • 860
  • -3.286
  • 4.455
  • 1.169

Toelichting:

De financiële toelichtingen op de vraag “wat heeft het programma gekost” staan toegelicht bij de afzonderlijke beleidsvelden. De mutatie reserves betreft voor het overgrote deel doorschuiven van cofinancieringsbudgetten in het kader van EZ/Efro, Waddenfonds en Interreg. In de paragraaf Grote Projecten worden deze reserves toegelicht.

  • Beleidsveld
  • Lasten
  • 4.1 Innovatie en circulaire economie
  • 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
  • 4.3 Economische structuurversterking
  • 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
  • 4.5 Toerisme en recreatie
  • Totaal lasten
  • Baten
  • 4.1 Innovatie en circulaire economie
  • 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat
  • 4.3 Economische structuurversterking
  • 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby
  • 4.5 Toerisme en recreatie
  • Totaal baten
  • Totaal lasten-baten
  • Realisatie 2019
  • 4.421
  • 2.368
  • 9.265
  • 3.713
  • 5.954
  • 25.721
  • 1.358
  • 44
  • 277
  • 972
  • 2.024
  • 4.675
  • 21.046
  • Begroting 2020
  • 8.443
  • 2.804
  • 5.760
  • 4.153
  • 11.389
  • 32.549
  • 2.692
  • 0
  • 814
  • 1.009
  • 2.266
  • 6.781
  • 25.768
  • Rekening 2020
  • 10.736
  • 1.967
  • 10.254
  • 3.287
  • 8.731
  • 34.975
  • 3.287
  • 0
  • 1.185
  • 984
  • 464
  • 5.920
  • 29.055
  • Saldo 2020
  • -2.293
  • 837
  • -4.494
  • 866
  • 2.658
  • -2.426
  • -595
  • 0
  • -371
  • 25
  • 1.802
  • 860
  • -3.286

Investeringen

  • Bedragen x € 1.000,-
  • Onderhanden werken
  • Opgeleverde werken
  • Afgerekende werken
  • Totaal
  • Stand per 1-1-2020
  • 36.011
  • 0
  • 125
  • 36.136
  • uitgaven
  • 13.051
  • 0
  • 0
  • 13.051
  • bijdragen derden
  • 2.206
  • 0
  • 125
  • 2.330
  • Stand per 31-12-2020
  • 46.856
  • 0
  • 0
  • 46.856

Toelichting:

Betreft investeringen in het kader van recreatie en toerisme: Turfroute, Electric Only route Butenfjild, Afstandbediening Bruggen en het Beleefcentrum.

Balanspost reserves

  • Bedragen x € 1.000,-
  • R. NUON inzet Wurkje foar Fryslan subsidie deel
  • R. Gebiedsbudget
  • R. Beklemde reserve verstrekte subsidies
  • Totaal
  • Stand per 1-1-2020
  • 22.534
  • 2.556
  • 0
  • 25.090
  • toevoeging
  • -220
  • 415
  • 11.613
  • 11.808
  • aanwending
  • 9.590
  • 2.199
  • 0
  • 11.789
  • Stand per 31-12-2020
  • 12.724
  • 773
  • 11.613
  • 25.109

Toelichting:

Reserve inzet NUON
De reserve inzet NUON betreft de investeringsagenda Drachten-Heerenveen.

Reserve Gebiedsbudget
De reserve Gebiedsbudget betreft de middelen die gereserveerd zijn voor alle toegekende en in de jaarplannen opgenomen projecten. 

Beklemde reserve verstrekte subsidies
Deze reserve is gevormd naar aanleiding van de stelselwijziging subsidielastneming en betreft de volgende projecten: Innovatiecluster Drachten, FACT, Sterk Fries Ondernemerschap, ITS, Watercampus Actieplan, RUG/Campus Fryslan, Watertechnologie.

Balanspost overlopende passiva

  • Bedragen x € 1.000,-
  • OP Topattractie Subs Toerisme Natuurlijk STINAF
  • OP MKB-deal Skillsbooster
  • OP Economic Board Noord Nederland
  • Totaal
  • Stand per 1-1-2020
  • 333
  • 0
  • 0
  • 333
  • toevoeging
  • 0
  • 348
  • 125
  • 473
  • aanwending
  • 0
  • 0
  • 125
  • 125
  • Stand per 31-12-2020
  • 333
  • 348
  • 0
  • 681

Toelichting:

OP Topatractie STINAF
Op de regeling is al gedeeltelijk afgerekend met partners. Na volledige afrekening met partners wordt beoordeeld of de middelen kunnen vrijvallen.

OP MKB-deal Skillsbooster
De OP is ingericht voor het project MKB-Skilbooster. De toegevoegde middelen zijn ontvanen van het Min. EZK die het project MKB Skillsbooster geselecteerd heeft voor de MKB Deal

OP Economic Board Noord Nederland
In 2019 heeft de provincie Fryslan de totale subsidiebeschikking aan EBNN voor haar rekening genomen. De OP was ingericht om de nog te ontvangen bedragen van de provincies Groningen en Drenthe vast te leggen.

Print deze pagina