Wat willen we bereiken?

Het Friese Veenweidelandschap staat onder druk door een constante daling van de bodem. Als er geen maatregelen worden genomen is het veen in de provincie aan het eind van deze eeuw verdwenen. Wij willen de bodemdaling en de problemen die samenhangen met bodemdaling de komende tien jaar aanpakken. Hierbij richten wij ons op de onderstaande doelstellingen:

• een balans aanbrengen in het watersysteem, waardoor oxidatie, verzilting en verdroging zoveel mogelijk wordt voorkomen
• herstel van natuur en biodiversiteit
• een afname van de CO2-uitstoot en bodemdaling in Veenweidegebieden
• een sterke afname van de schade als gevolg van de bodemdaling aan funderingen, huizen, kades, rioleringen en kunstwerken
• het stimuleren van natuurinclusieve landbouw.

De Veenweideproblematiek is bij uitstek een integrale opgave. Hoe graag we ook willen; niet alle doelstellingen zijn al concreet in resultaten te vertalen. Wij zijn mede afhankelijk van de dynamiek in de samenleving en de middelen die het Rijk beschikbaar stelt. In het recente klimaatakkoord is € 276 miljoen beschikbaar gesteld voor aanpak van de Veenweide-opgave. Daarnaast hebben wij als provincie en Wetterskip Fryslân voor de komende tien jaar € 35 miljoen beschikbaar gesteld. Door maximaal in te zetten op dynamische financiering wordt deze bestuursperiode gestreefd naar een zo groot mogelijk resultaat bij bovenstaande doelstellingen. Dynamische financiering wil zeggen dat wij er bewust op inzetten dat er geld beschikbaar komt, zodra er initieel budget is ingezet.
Momenteel wordt gewerkt aan het Veenweideprogramma 2020 – 2030. In dit programma wordt invulling gegeven aan de besteding van de publieke middelen – op dit moment € 22,5 miljoen van de provincie en € 12,5 miljoen van Wetterskip Fryslân – en wordt via een Samenwerkingsovereenkomst (SOK) bepaald welke partijen in welke rol verantwoordelijk zijn in de uitvoering.
De uitvoering van Veenweide krijgt vorm in een netwerkorganisatie, waarin de provincie, het Wetterskip, maatschappelijke organisaties, de landbouwpartijen, de Friese Milieufederatie en in toenemende mate de gemeenten, participeren. Het komend jaar staat in het teken van verdere planvorming en concrete realisatie.

Resultaten bestuursakkoord
15. er is een Taskforce Veenweide ingesteld die het Veenweidebeleid effectief en met draagvlak uitvoert
17. er is een scenariokeuze gemaakt voor het ambitieniveau voor het Friese veenweidegebied op basis van de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse

Welke resultaten willen we in 2020 behalen?

• Provinciale Staten Fryslân en het Algemeen Bestuur van het Wetterskip nemen een besluit over de scenario’s van de Maatschappelijke Kosten- en Batenanalyse. Deze besluiten worden bepalend voor het Veenweideprogramma 2020 – 2030 waarin de belangrijkste doelen en opgaven voor Fryslân worden aangegeven. De maatschappelijke doelen die in deze begroting nog niet concreet zijn benoemd, worden in het Veenweideprogramma 2020 – 2030 wel concreet geformuleerd.
• In 2020 zal de Taskforce Veenweide een aantal keer bijeenkomen, om als externe ‘denktank’ de Veenweideopgave in Fryslân op inhoud van impulsen te voorzien.
• In de uitvoering richten we ons in 2020 met name op technische innovatie en gebiedsprocessen. Komend jaar vinden pilots, demonstraties en praktijkproeven plaats om de veenoxidatie, bodemdaling en CO2-emissie te reduceren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in drie soorten maatregelen, namelijk hydrologische maatregelen, bodemmaatregelen en verdienmodellen.
• Het Veenweideprogramma kent een achttal gebieden waar gebiedsprocessen lopen die ertoe leiden dat de Veenweidedoelstellingen worden gerealiseerd in samenwerking met de grondeigenaren en andere belanghebbenden.
• Het gebied Aldeboarn / De Deelen is aangewezen als pilotgebied in het kader van de Klimaatenvelop 2019, het Interbestuurlijk Programma – Vitaal Platteland en de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw. Hierdoor komt een fors financieel bedrag vrij dat – te beginnen in 2020 – wordt geïnvesteerd in het gebied ter realisering van Veenweide – en andere hierboven genoemde doelstellingen. De precieze hoogte van dit bedrag is op dit moment nog niet bekend. Onze inzet is om middelen uit het Klimaatakkoord en eventuele andere middelen in 2020 ook in te zetten in een of meerdere andere Kansrijke Gebieden Veenweide.

Wat mag het kosten?

Onderstaande voorstellen bestuursakkoord zijn verwerkt in bovenstaande tabel.