In 2020 zijn de grote infrastructurele projecten in een vergevorderd stadium van afronding. De meest projecten zijn in gebruik genomen. Alleen voor de investeringsagenda Drachten – Heerenveen en de gebiedsontwikkeling rondom de Centrale As lopen nog deelprojecten in de voorbereiding en de uitvoering. Voor de overige projecten is in 2020 gewerkt aan de afhandeling van restpunten en de definitieve afrekening (zowel met de aannemer(s), als met onze overheidspartners).

Algemene Projectrisico’s
Nu we steeds meer projecten afronden, constateren we dat het risicoprofiel van de grote infrastructurele werken kleiner is geworden. Dit betekent dat een algemene risicoparagraaf voor alle projecten niet meer aan de orde is. Wel merken we op dat de afrekening van projecten veel tijd neemt, vooral vanwege restpunten en daarmee de overdracht aan de betreffende beheerder.
Bij de behandeling van de 1^ste berap wordt een actuele financiële stand gegeven over de complexe infrastructuurprojecten.

Specifieke projectgebonden risico’s staan vermeld onder het kopje ‘Risico’s’ bij de afzonderlijke projecten.

1. N381 Drachten-Drentse grens (programma 2)

Wat wilden we bereiken en wat hebben we gerealiseerd?

De verdubbeling N381 Donkerbroek – Oosterwolde is in 2020 in gebruik genomen. Een aantal restpunten moet nog worden opgepakt door de aannemer. Daarna kan de afrekening plaatsvinden.

Wat heeft het gekost?

Het project ligt financieel op koers. Het projectbudget van € 184,2 miljoen is toereikend en het project kent een gebruikelijk percentage onvoorzien om eventuele tegenvallers op te vangen. Tot 31 december 2020 is circa € 172,1 miljoen uitgegeven. De Prognose Einde Werk (PEW) is lager dan het projectbudget en we voorzien de komende periode geen grote risico’s. Bij de kadernota 2022 zullen we de financiële tussenstand van dit project in samenhang met de andere grote infrastructurele projecten aan u voorleggen. 

Welke besluiten hebben Provinciale Staten in 2020 genomen?

Provinciale Staten hebben in 2020 geen besluiten genomen.

Hoe hebben de genoemde risico’s zich ontwikkeld en zijn er nieuwe risico’s bijgekomen?

De Raad van State heeft op 26 augustus 2020 – in hoger beroep – uitspraak gedaan over een (juridisch) geschil ten aanzien van het verleggen van kabels- en leidingen tussen Wetterskip Fryslân en provincie Fryslân. De Raad van State heeft het hoger beroep van Wetterskip Fryslân ongegrond verklaard. Er lopen voor de N381 geen juridische procedures meer ten aanzien van het verleggen van kabels en leidingen.

Er zijn geen grote risico’s meer voorzien bij de afronding van het project N381.

2. RSP Spoorprojecten (programma 2) 

Algemeen
De Spoorprojecten zijn onder te verdelen in vier hoofdprojecten:
a. Capaciteitsvergroting van de spoorverbinding Leeuwarden-Zwolle voor de uitbreiding van het aantal treinen van twee naar vier per uur in beide richtingen.
b. Capaciteitsvergroting van de spoorverbinding Leeuwarden-Groningen voor de tweede sneltrein die gaat rijden.
c. Aanleg van station Werpsterhoeke met een onderdoorgang voor auto’s en vrachtwagens en een onderdoorgang voor fietsers en voetgangers.
d. Capaciteitsvergroting van de spoorverbinding Leeuwarden-Sneek voor de uitbreiding van het aantal treinen van drie naar vier per uur in de spits.

2a  Capaciteitsvergroting spoorverbinding Leeuwarden-Zwolle

Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?

Spooruitbreiding Zwolle-Herfte
De spooruitbreiding tussen Zwolle en Herfte is in uitvoering. Volgens de huidige planning is het werk in september 2021 gereed.

Spoorbrug HRMK – Leeuwarden
Er is een capaciteitsprobleem bij de spoorbrug HRMK vanuit zowel de scheepvaart als het treinverkeer. Provinciale Staten hebben in juni 2018 de wens uitgesproken om de huidige spoorbrug HRMK te vervangen door een spooraquaduct. In 2020 hebben we een vervolgvoorstel voorbereid en met de minister besproken tijden het BO-MIRT in november 2020.Tijdens het BO-MIRT 2020 is afgesproken in een samenhangend pakket van maatregelen afspraken te gaan maken over de aanpak van de spoorbrug HRMK, de decentralisatie van de sprinterdiensten en de realisatie van station Werpsterhoeke.

Overige maatregelen Leeuwarden – Zwolle
Als Zwolle – Herfte klaar is, kunnen de Sprinters Leeuwarden – Meppel doorrijden naar Zwolle. Hiervoor moet ProRail tussen Meppel en Zwolle ook nog overwegveiligheidsmaatregelen nemen en de tractie verbeteren. Voordat Zwolle – Herfte klaar is, is de tractie op orde.

Wat heeft het gekost?

Spooruitbreiding Zwolle – Herfte
Afgezien van de vaste bijdrage vanuit de RSP-middelen komen de kosten voor Herfte-Zwolle niet ten laste van de regio. De risico’s van het project Herfte-Zwolle zijn voor het Rijk.

Spoorbrug HRMK – Leeuwarden
De vervanging van de spoorbrug HRMK voor een aquaduct is nog niet in uitvoering. De verwachting is dat een spooraquaduct €100 – 125 mln. kost.

Overige maatregelen Leeuwarden – Zwolle
De overwegveiligheidsmaatregelen zijn geraamd op € 0,5 mln. De onderzoekskosten naar de maatregelen voor de uitbreiding van de tractie zijn geraamd op € 150.000. Dit bedrag is vanuit de Motie Koopmans beschikbaar gesteld aan ProRail.

Welke besluiten hebben Provinciale Staten in 2020 genomen?

Door Provinciale Staten zijn in 2020 geen besluiten genomen.

Hoe hebben de genoemde risico’s zich ontwikkeld en zijn er nieuwe risico’s bijgekomen?

Vanaf de dienstregeling 2022 moeten er vier treinen rijden tussen Leeuwarden en Zwolle: twee Intercity’s en twee Sprinters, waarbij de Sprinters in Zwolle aansluiting geven op andere treinen. Lange tijd was er geen zicht op een maakbare dienstregeling voor 2022. In 2020 hebben NS en ProRail door een nieuwe planningsmethodiek een inpasbare dienstregeling gevonden voor 2022. Met de NS zijn we in overleg om deze dienstregeling in te laten gaan per september 2021, wanneer Zwolle – Herfte klaar is.

Een ander risico is dat de spooruitbreiding Zwolle-Herfte vertraging oploopt tijdens de uitvoering. De dienstregeling die geldt voor 2021, blijft dan gelden totdat het project wel gereed is.

2b  Capaciteitsvergroting spoorverbinding Leeuwarden-Groningen

Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?

In 2020 zijn de werkzaamheden die nodig zijn om een extra sneltrein te laten rijden afgerond. De extra sneltrein is 14 december gaan rijden. Het verleggen van de overweg bij de Hogeweg in Den Horn gebeurt later. Er zijn twee grote buitendienststellingen geweest in het voor- en najaar. De meeste werkzaamheden zijn tijdens deze buitendienststellingen uitgevoerd. Bij de voorbereidingen van de buitendienststellingen is rekening gehouden met de Corona maatregelen. De planning is onder meer ruimer opgezet. Tijdens de uitvoering zijn mede daardoor geen vertragingen opgetreden.

Wat heeft het gekost?

Van het totale budget dat beschikbaar is voor de spoorverbinding Leeuwarden-Groningen is tot nu toe € 153 miljoen uitgegeven. Op basis van de huidige gegevens valt de prognose einde werk binnen projectbudget. Bij de kadernota 2022 zullen we in samenhang met de andere RSP-projecten de financiële stand aan u voorleggen.

Welke besluiten hebben Provinciale Staten in 2020 genomen?

Door PS zijn in 2020 geen besluiten genomen over de capaciteitsvergroting Leeuwarden – Groningen.

Hoe hebben de genoemde risico’s zich ontwikkeld en zijn er nieuwe risico’s bijgekomen?

De meeste werkzaamheden zijn afgerond. Om deze reden is het resterende risicoprofiel laag. Er zijn geen nieuwe risico’s bij gekomen. Er is nog wel discussie tussen ProRail en de aannemer BAM over de vergoeding van kosten als gevolg van het verschuiven van een buitendienststelling (van oktober 2019 naar november 2020). Hiervoor is een arbitragezaak gestart.

2c  Station Werpsterhoeke

Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?

De eerste fase van project Station Werpsterhoeke betrof de realisatie van 2 onderdoorgangen. Deze zijn eind 2019 opengesteld voor het verkeer. De overdracht naar de gemeente Leeuwarden loopt nog.

Bij het toekomstig station Werpsterhoeke liggen twee overwegen. Te weten Nije Werpsterdyk en Barrahûs. De overwegen zijn in het voorjaar van 2020 afgesloten.

Wat heeft het gekost?

Tot en met 2020 is € 18 miljoen (inclusief BTW) uitgegeven uit het RSP-budget voor station Werpsterhoeke. Daarnaast is vanuit de motie Koopmans voor het opheffen van de overweg Nije Werpsterdyk een bedrag van € 250.000 extra beschikbaar gesteld.

Welke besluiten hebben Provinciale Staten in 2020 genomen?

Provinciale Staten hebben in 2020 geen besluiten genomen.

Hoe hebben de genoemde risico’s zich ontwikkeld en zijn er nieuwe risico’s bijgekomen?

De provincie en de gemeente Leeuwarden hebben de ambitie en inzet om station Werpsterhoeke in 2025 te bedienen. Voordat de NS hier stopt, willen zij zicht hebben op voldoende in- en uitstappers.

2d  Capaciteitsvergroting van de spoorverbinding Leeuwarden – Sneek

Wat wilden we bereiken en wat hebben we gerealiseerd?

In 2018 heeft de provincie samen met ProRail en Arriva een tijdelijke oplossing bedacht en uitgewerkt waarbij in de ochtendspits alleen vier treinen per uur rijden van Sneek naar Leeuwarden. Bij deze oplossing kunnen er maar twee treinen stoppen in Mantgum. Van Leeuwarden naar Sneek rijden er dan twee (lange) treinen per uur. In de middagspits is dit omgekeerd.

Voor deze tijdelijke oplossing moeten er naast de aanpassingen aan het spooremplacement in Leeuwarden ook maatregelen worden getroffen bij Mantgum. Het was de bedoeling deze maatregelen eind 2020 uit te voeren. Dit is gelukt. Vanaf 14 december is de extra spitstrein gaan rijden. Deze treinen rijden met een ontheffing van ProRail omdat de maatregelen bij Mantgum niet voldoende zijn om een robuuste dienstregeling te rijden. Hiervoor moeten aanvullende maatregelen worden getroffen op het spooremplacement ten westen van Leeuwarden. Deze maatregelen worden onderdeel van een grotere aanpassing van dit emplacement. Dit project is momenteel in voorbereiding. De uitvoering staat gepland voor 2023.

Wat heeft het gekost?

Tot nu toe is € 2,4 miljoen uitgegeven. Voor de aanpassingen bij Mantgum heeft het ministerie van IenW € 0,65 miljoen bijgedragen.

Welke besluiten zijn er nog genomen in het jaar 2020 door Provinciale Staten?

Door Provinciale Staten zijn in 2020 geen besluiten genomen.

Hoe hebben de genoemde risico’s zich ontwikkeld en zijn er nieuwe risico’s bijgekomen?

We blijven ons inzetten voor een dienstregeling met 4 treinen in beide richtingen tijdens de spits. Voor deze definitieve situatie is een bedrag nodig van € 20 tot € 36 miljoen om de grondstabiliteit op orde te brengen. Het Rijk is tot nu toe niet bereid om deze middelen beschikbaar te stellen.

Eind 2020 is de voorbereiding gestart van de ombouw van het emplacement aan de westkant van Leeuwarden. Een deel van de kosten van deze ombouw komt ten laste van de provincie. Het is nog niet duidelijk om welk deel het gaat. In 2021 moet dit duidelijk worden. Over de verdeling van de kosten is intensief overleg met ProRail.