Water
Wat willen we bereiken?
We willen ervoor zorgen dat Fryslân een provincie is en blijft met veilige, gezonde, toekomstbestendige en veerkrachtige watersystemen die duurzaam gebruikt worden. Daarbij gaat het om watersystemen waarin economische en ecologische ontwikkelingen met elkaar in evenwicht zijn. De provincie richt zich met haar beleid op de toekomst, zodat wij in Fryslân op tijd klaar zijn voor de stijgende zeespiegel, klimaatverandering en bodemdaling. Daarnaast worden wateropgaven gerealiseerd via de verschillende gebiedsontwikkelingen in onze provincie.
In ons beleid onderscheiden we drie thema’s: waterveiligheid, voldoende water en schoon
water.
Waterveiligheid
Ons doel is dat de inwoners van Fryslân en de Friese economie goed beschermd zijn tegen overstromingen en wateroverlast. We willen Fryslân zo inrichten dat het risico op wateroverlast of een overstroming zo klein mogelijk is, en dat als dit zich toch voordoet, de gevolgen beperkt zijn. Hiervoor is het nodig dat de waterkeringen (bijvoorbeeld boezemkaden en sluizen) voldoen aan de veiligheidsnormen, en dat er gebieden zo ingericht zijn dat ze wateroverlast kunnen helpen voorkomen.
Onze verantwoordelijkheid ligt (vooral) bij de regionale waterkeringen. Deze beschermen tegen binnenwater uit meren, kleine rivieren en kanalen. Wij stellen de veiligheidsnormen vast. In 2027 moeten alle regionale waterkeringen aan de veiligheidsnormen voldoen. Om dit te halen moest vanaf 2016 in totaal nog 400 km boezemkaden op hoogte worden gebracht, waarvan 200 km in de periode 2016-2021. Wetterskip Fryslân versterkt en onderhoudt deze waterkeringen Bij de versterking van de regionale waterkeringen worden andere functies (natuur, recreatie, landschap) integraal meegenomen en waar mogelijk wordt ‘werk met werk’ gemaakt.
Ook willen we ervoor zorgen dat ons grondgebied zo is ingericht dat wateroverlast wordt voorkomen. In lijn met het advies van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw (WB21) richten we ons daarbij eerst op het vasthouden van water, daarna op bergen en als laatste op afvoeren.
Met het rijk en andere partners werken wij aan de totstandkoming van een gebiedsagenda IJsselmeergebied. Deze agenda bestaat uit een richtinggevend perspectief voor 2050 en een uitvoeringsagenda.
Welke resultaten willen we in 2020 behalen?
- We zien erop toe dat er 25 km regionale boezemkaden op hoogte worden gebracht en waar mogelijk natuurvriendelijk zijn ingericht of andere functies integraal zijn
meegenomen. - We zien erop toe dat 60 ha is ingericht ter voorkomen van wateroverlast.
Prestatie indicatoren
Onderwerp | Indicator | Doelwaarde 2020 |
---|---|---|
Boezemkaden | Km kaden dat op hoogte is gebracht | 25 |
Wateroverlast | Aantal hectares ingericht om wateroverlast te voorkomen | 60 |
Wat willen we bereiken?
Voldoende water
Ons doel is dat het grond- en oppervlaktewatersysteem zo is ingericht dat de verschillende functies en gebruikers van water zo optimaal mogelijk bediend worden, nu en in de toekomst. Hierbij spelen we in op de regionale verschillen:
- In het verziltingsgevoelige deel van het noordelijk Zeekleigebied willen we de verzilting tegengaan en het zoete water optimaal benutten. Dat doen we onder andere via praktijkproeven zoals “Boeren meten water” en “Zoet op Zout” en middels het initiatief Zoet Zout Knooppunt (o.a. samen met provincies Groningen en Noord-Holland). In het kader van het Deltaprogramma Zoetwater willen we nauwkeurig in beeld brengen hoe de huidige verdeling van zoet en zout grondwater in de ondergrond is. Dit willen we doen in samenwerking met andere provincies en waterschappen en waterleidingbedrijf Vitens. In 2020 wordt duidelijk of cofinanciering van het deltaprogramma beschikbaar zal worden gesteld.
- Op de hogere zandgronden stimuleren we verschillende partijen zoals boeren, Wetterskip Fryslân, gebiedscollectieven en natuurbeheerders om maatregelen te treffen om meer (grond)water vast te houden. Hiermee willen we in de toekomst de afhankelijkheid van inlaatwater vanuit het IJsselmeer verminderen.
- We richten ons met de bestrijding van de verdroging vooral op de Natura 2000 gebieden met een grondwateropgave vanuit de Kaderrichtlijn Water (KRW). Deze moeten gereed zijn in 2027. Verdrogingsbestrijding kan op verschillende manieren worden uitgevoerd: bijvoorbeeld door: het minder diep maken of dempen van sloten, het aanleggen van zogenaamde “kwelschermen” of de manier van ontwatering aanpassen (bijvoorbeeld door een andere type drainage).
Resultaten bestuursakkoord
13. er zijn meetbare successen behaald op het gebied van klimaatadaptatie, door sterk verbeterde wateropvang en het concreet inrichten van retentiegebieden
Welke resultaten willen we in 2020 behalen?
We treffen maatregelen om de verdroging te bestrijden voor 250 ha in de Natura 2000 gebieden.
- We stellen samen met Wetterskip Fryslân een lange termijnverkenning op voor de Friese Boezem.
- We bepalen de locaties voor Aanvullende Strategische Voorraden (ASV’s) voor de drinkwatervoorziening in onze provincie. De kansenkaart uit de Strategische Grondwaterstudie Fryslân vormt hiervoor de basis.
Prestatie indicatoren
Onderwerp | Indicator | Doelwaarde 2020 |
---|---|---|
Vasthouden zoet (grond)water | Aantal uitgevoerde projecten | 3 |
Verdroging | Aantal hectares waarvoor maatregelen zijn uitgevoerd | 250 |
Wat willen we bereiken?
Schoon water
Ons doel is dat de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater voldoet aan de normen. Daarmee zorgen we voor gezonde ecosystemen en kan het grond- en oppervlaktewater veilig gebruikt worden door burgers en voor economische activiteiten. Vervuiling wordt voorkomen. Om dit te bereiken blijven we de waterketen versterken. Dit doen we via het Fries Bestuursakkoord Waterketen 2.0 samen met Wetterskip, Vitens en de gemeenten.
De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) verplicht lidstaten maatregelen te treffen om waterkwaliteitsdoelen te halen. De doelen moeten in 2027 gehaald zijn. Hierbij gaat het zowel over grond- als oppervlaktewater. In het 4e Waterhuishoudingsplan is een maatregelenpakket opgenomen om aan de KRW-doelstellingen te voldoen.
Het gaat om inrichtingsmaatregelen die Wetterskip Fryslân uitvoert of die we meenemen in gebiedsontwikkelingsprojecten. Daarnaast werken we samen met LTO en het Wetterskip KRW-aan het Deltaprogramma Agrarisch Waterbeheer (DAW). Dit programma bestaat uit een aantal werkpakketten gericht op vermindering toevoer naar het oppervlaktewater van fosfaat en stikstof. In 2016 hebben we een bestuurlijke overeenkomst ondertekend met LTO en Wetterskip over de inzet van elk van de partners in dit programma.
Met Vitens geven we uitvoering aan de maatregelen in de uitvoeringsprogramma’s gebiedsdossiers drinkwaterwinningen.
Met het provinciale meetnet controleren wij de ontwikkelingen in de kwaliteit van het grondwater.
Welke resultaten willen we in 2020 behalen?
- In 2020 gaan we verder met de uitvoering van het maatregelenpakket KRW volgens planning.
- In 2020 dragen we in ieder geval bij aan (de ontwikkeling van) twee DAW-projecten.
- Bij de bestaande zwemwaterlocaties in oppervlaktewater zien wij er op toe dat de aangewezen zwemplaatsen voldoen aan de eisen, dat de beheerders de noodzakelijke maatregelen uitvoeren en dat actuele informatie over de toestand van het zwemwater beschikbaar is.
- We geven uitvoering aan 1 maatregel uit het uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers drinkwaterwinningen: inventarisatie gebruik gewasbeschermingsmiddelen door gemeenten en terreinbeheerders binnen grondwaterbeschermingszones.
Prestatie indicatoren
Onderwerp | Indicator | Doelwaarde 2020 |
---|---|---|
KRW doelen | Aantal uitgevoerde projecten DAW | 2 | Km. oever dat natuurvriendelijk is ingericht | 45 km | Aantal gerealiseerde vispassages en maalkommen | 8 vispassages, 1 maalkom |
Drinkwaterwinning | Aantal maatregelen uit het uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers drinkwaterwinningen | 1 |
Milieu
Wat willen we bereiken?
Hoofddoelstelling van ons milieubeleid is “een verantwoord gebruik van het fysieke leefmilieu, zodat dit gebruik oneindig kan voortduren”. Om dat te bereiken is het nodig om belangrijke stappen te zetten die leiden naar een Fries leefmilieu waarin in 2030 alle schadelijke onttrekkingen en toevoegingen zijn uitgebannen.
In 2021 treedt de nieuwe Omgevingswet in werking. Op basis van deze wet moeten provincies verplicht een Omgevingsvisie vaststellen (zie ook beleidsveld 3.6 Transitie omgevingswet/visie). Al het strategisch beleid uit de plannen voor de fysieke leefomgeving wordt in deze nieuwe Omgevingsvisie opgenomen. Dat geldt dus ook voor het strategisch deel van het milieubeleid. Er worden onder het regime van de Omgevingswet geen aparte plannen voor delen van de fysieke leefomgeving meer opgesteld.
Slim Milieubeheer
Dit spoor bevat de wettelijke omgevingstaken. Met de uitwerking van dit spoor willen we bereiken dat het fysieke leefmilieu in Fryslân voldoet aan alle geldende wettelijke normen. Sommige wettelijke normen zijn uitgewerkt in bestuurlijke afspraken. Deze afspraken komen we na. De nadruk in dit spoor ligt op vergunningverlening, toezicht en handhaving. Er moet worden voorkomen dat nieuwe knelpunten ontstaan. De uitvoering van de wettelijke taken ligt primair bij de FUMO. De Wabo/Brzo 2015 taken bij de Brzo bedrijven worden uitgevoerd door de Brzo Omgevingsdienst Groningen in Noord-Nederland.
In de loop van 2019 is duidelijk op welke wijze eventueel landelijke middelen omgezet worden naar structurele financiering voor de Impuls Omgevings Veiligheid (IOV).
Welke resultaten willen we in 2020 behalen?
- Uitvoeren Actieplan Geluid 2018-2022; resultaten jaarschijf 2020.
- Uitvoeren Doelstelling bodemconvenant, uitgewerkt in Friese Uitvoeringsagenda 2017-2020; resultaten jaarschijf 2020, waaronder
– Bodemtransitie naar landbouw en energie/klimaatadapatie.
– Ontwikkelen kansenkaart bodeminformatie ondergrond (in relatie tot bodemenergie); actuele kansenkaart beschikbaar als kaartlaag. - Uitvoeren monitoring meetnet zoutwinning onder de Waddenzee, voor de periode 2019-2049, voor het vaststellen of er bodemdaling plaatsvindt door de zoutwinning.
- De provincie verzorgt het (bestuurlijk) voorzitterschap en het secretariaat van het ambtelijk en bestuurlijk VTH-overleg. De provincie neemt het initiatief tot het drie maal per jaar houden van het bestuurlijk overleg. Hieraan voorafgaande wordt het ambtelijk VTH overleg gehouden.
- De provincie zorgt met de deelnemers van het VTH-overleg voor een jaarlijks VTH uitvoeringsprogramma en coördineert de samenwerking; resultaten jaarschijf 2020
- Uitvoeren van de taken ten aanzien van vergunningverlening, toezicht en handhaving a.d.h.v. het VTH beleid 2019-2023 en het provinciaal Jaarverslag VTH 2019, die behoren tot dit beleidsveld door de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) en de Omgevingsdienst Groningen (ODG); resultaten VTH Jaarwerkprogramma 2020. Een aantal taken is nog bij de provincie belegd, waaronder de vergunningverlening in het kader van de Wet natuurbescherming.
Prestatie indicatoren
Onderwerp | Indicator | Doelwaarde 2020 |
---|---|---|
Aanpak locaties met verspreiding en ecologie | Doelstelling bodemconvenant (Uitgewerkt in Friese Uitvoeringsagenda 2017-2020) | Resultaten 2020 behaald |
Nader onderzoek puntbronnen bodemverontreiniging in kader KRW (drinkwaterbeschermingsgebieden) | Uitvoeren Plan van aanpak Puntbronnen Royal Haskoning. | Risico’s / maatregelen in 2020 inzichtelijk |
Overdracht bodemtaken Omgevingswet | Plan van aanpak FUMO ‘warme overdracht bodemtaken’ | In 2020 de Wbb locaties overgedragen aan gemeenten, m.u.v. locaties die vallen onder het overgangsrecht |
Aanvullend meetnet voor de zoutwinning onder de Waddenzee | Uitvoeren monitoring 2019-2049 | Geen bodemdaling |
Wet milieubeheer, externe veiligheid | Impuls Omgevingsveiligheid 2019 | Evaluatie IOV 2019 gereed | Beheren Risicokaart | Actuele Risicokaart |
Actieplan Geluid 2018-2022 | Uitvoeren Actieplan Geluid 2018-2022 | Resultaten 2020 behaald: realiseren geluidssaneringsmaatregelen aan 8 woningen. |
VTH samenwerking in Fryslân | Organiseren (bestuurlijk) VTH-overleg Fryslân | 3 | Uitvoeren jaarprogramma VTH overleg | Resultaten 2020 behaald | Vernieuwing meerjarenprogramma VTH overleg | Vastgesteld meerjarenprogramma in 2020 |
VTH uitvoering | VTH uitvoeringsprogamma provincie Fryslân 2020 | Resultaten 2020 behaald | VTH Jaarverslag 2019 | Afronden in 2e kwartaal 2020 | Tijdigheid afgeven vergunningen, ontheffingen, beoordelen meldingen enz.* | 90% |
VTH beleid 2019-2023 | Acties beleid in 2020: | Inzet naming en shaming | Duidelijkheid over mogelijkheden inzet naming en shaming | risico-analyses | Actuele risico-analyses en prioriteiten op alle gebieden | registratie naleving door omgevingsdiensten | Eenduidige en meetbare naleving VTH taken | prestatie-indicatoren | Voortzetten ontwikkeling prestatie-indicatoren |
* Deze indicator is alleen aan het einde van het jaar te meten.
Wat mag het kosten?
- Bedragen x € 1.000,-
- Totaal lasten
- Totaal baten
-
Realisatie 2018
- 12.717
- 1.841
-
Begroting 2019
- 20.841
- 1.150
-
Begroting 2020
- 23.354
- 982
-
Begroting 2021
- 8.846
- 902
-
Begroting 2022
- 8.760
- 902
-
Begroting 2023
- 8.754
- 902
Toelichting:
De dalende lasten vanaf 2020 en verder zijn te verklaren door aflopende tijdelijke budgetten zoals het Bodemconvenant, POP 3 Maatregelen inzake water en overige subsidiebudgetten. Ook bevat de begrote lasten de bijdragen FUMO en Omgevingsdienst Groningen voor het uitvoeren van VTH taken van ruim € 6 miljoen.
- Specificatie Exploitatie - bedragen x € 1.000
- Lasten
- Structurele budgetten
- Tijdelijke budgetten
- Reserves
- Voorzieningen
- Overlopende Passiva
- Totaal lasten
- Baten
- Structurele budgetten
- Tijdelijke budgetten
- Reserves
- Voorzieningen
- Overlopende Passiva
- Totaal baten
- Saldo van lasten en baten
- GS budgetautorisatie
- Beschikking bodemsanering (algemeen)
- Bijdrage uitvoering taken BRZO bedrijven
- Bijdrage uitvoering taken FUMO
- Bodeminformatiebeheer
- COVM/Vliegbasis Leeuwarden
- Duurzaam Peilbeheer
- Flankerend beleid wet bodembescherming
- Friese Milieu Federatie
- IPO BIJ12 bijdrage
- IPO bijdrage
- Milieubeleidsplan
- Monitoringskader frysk miljeuplan
- Oppervlakte waterkwaliteit
- Primaire waterkeringen
- Uitvoering VTH taken waaronder Brzo+
- Waterhuishoudingsplan
- Wet uitvoering WABO
- Bodemconvenant 2016-2020
- Co-financiering koppelkansen IJsselmeerkust
- De Saiter
- Deltaprogramma zoetwater
- Duurzaam Door
- Erfafspoeling
- Hegewarren
- Impuls Omgevingsveiligheid IOV
- Jong leren eten
- Kaderrichtlijn water
- Knelpunten geluidhinder provinciale wegen
- MIRT koppelkansen IJsselmeer
- Oevers en kaden projecten
- Project Fryslan Fernijt IV
- Waddenfonds projecten
- Kaderrichtlijn water
- Regionaal Programma KRW Landbouw
- Waddenfonds projecten
- Grondwaterplan
- Actieplan geluid
- Fries Bestuursakkoord Waterketen 2.0 2016-2020
- Startsubsidie bestuurlijke strafbeschikking milieu
- COVM/Vliegbasis Leeuwarden
- Ontgrondingenwet
- Organisatie uitvoering nazorg
- Wet uitvoering WABO
- Bodemconvenant 2016-2020
- De Saiter
- Erfafspoeling
- Impuls Omgevingsveiligheid IOV
- Kaderrichtlijn water
- Luchtkwaliteitsonderzoek Harlingen
- MIRT koppelkansen IJsselmeer
- Project Fryslan Fernijt IV
- Regionaal Programma KRW Landbouw
- Grondwaterplan
- Actieplan geluid
- Fries Bestuursakkoord Waterketen 2.0 2016-2020
- Startsubsidie bestuurlijke strafbeschikking milieu
-
Realisatie 2018
- 1
- 0
- 7.105
- 17
- 5
- 44
- 0
- 373
- 22
- 57
- 300
- 0
- 22
- 89
- 125
- 291
- 378
- 8.828
- 172
- 0
- 671
- 190
- 25
- 502
- 0
- 442
- 46
- 94
- 0
- 191
- 551
- 73
- 21
- 2.979
- 0
- 0
- 0
- 0
- 744
- 744
- 20
- 146
- 0
- 166
- 12.717
- 0
- 43
- 0
- 312
- 355
- 5
- 1
- 14
- 18
- 350
- 1
- 175
- 18
- 580
- 0
- 0
- 740
- 740
- 20
- 146
- 0
- 166
- 1.841
- 10.876
-
Begroting 2019
- 13
- 670
- 6.185
- 43
- 4
- 65
- 0
- 380
- 55
- 51
- 397
- 0
- 27
- 63
- 358
- 262
- 32
- 8.604
- 1.432
- 983
- 1.043
- 102
- 50
- 612
- 0
- 175
- 258
- 3.535
- 75
- 0
- 2.525
- 0
- 0
- 10.790
- 375
- 435
- 28
- 838
- 609
- 609
- 0
- 0
- 0
- 0
- 20.841
- 5
- 152
- 26
- 112
- 294
- 0
- 0
- 0
- 0
- 135
- 0
- 0
- 0
- 135
- 113
- 113
- 608
- 608
- 0
- 0
- 0
- 0
- 1.150
- 19.691
-
Begroting 2020
- 13
- 683
- 5.477
- 44
- 4
- 66
- 0
- 388
- 55
- 51
- 405
- 30
- 27
- 65
- 366
- 538
- 32
- 8.243
- 11.182
- 975
- 968
- 0
- 30
- 243
- 75
- 0
- 40
- 790
- 200
- 0
- 0
- 0
- 0
- 14.503
- 0
- 0
- 0
- 0
- 609
- 609
- 0
- 0
- 0
- 0
- 23.354
- 5
- 152
- 26
- 112
- 294
- 0
- 0
- 0
- 0
- 80
- 0
- 0
- 0
- 80
- 0
- 0
- 608
- 608
- 0
- 0
- 0
- 0
- 982
- 22.373
-
Begroting 2021
- 13
- 683
- 5.477
- 44
- 4
- 66
- 0
- 388
- 55
- 50
- 405
- 30
- 27
- 65
- 366
- 538
- 32
- 8.242
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 75
- 0
- 0
- -80
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- -5
- 0
- 0
- 0
- 0
- 609
- 609
- 0
- 0
- 0
- 0
- 8.846
- 5
- 152
- 26
- 112
- 294
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 608
- 608
- 0
- 0
- 0
- 0
- 902
- 7.944
-
Begroting 2022
- 13
- 683
- 5.477
- 44
- 4
- 66
- 0
- 388
- 55
- 49
- 405
- 30
- 27
- 65
- 366
- 538
- 32
- 8.241
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- -90
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- -90
- 0
- 0
- 0
- 0
- 609
- 609
- 0
- 0
- 0
- 0
- 8.760
- 5
- 152
- 26
- 112
- 294
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 608
- 608
- 0
- 0
- 0
- 0
- 902
- 7.858
-
Begroting 2023
- 13
- 683
- 5.477
- 44
- 4
- 66
- 0
- 388
- 55
- 49
- 405
- 30
- 27
- 65
- 366
- 538
- 32
- 8.241
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- -96
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- -96
- 0
- 0
- 0
- 0
- 609
- 609
- 0
- 0
- 0
- 0
- 8.754
- 5
- 152
- 26
- 112
- 294
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 608
- 608
- 0
- 0
- 0
- 0
- 902
- 7.852
Onderstaande voorstellen bestuursakkoord zijn verwerkt in bovenstaande tabel.