De motorrijtuigenbelasting wordt geheven over het bezit van een motorvoertuig. De heffing en inning van de motorrijtuigenbelasting, waarop de provinciale opcenten meeliften, verzorgt de Belastingdienst. Bovenop de motorrijtuigenbelasting betalen houders van personenauto’s en motoren “provinciale opcenten”. De provincies stellen het opcenten tarief vast, en zijn daarbij gehouden aan het door het Rijk bepaald wettelijk maximum. Het huidige wettelijk maximum bedraagt per 1 januari 2020 115,0 (Provinciewet artikel 222, 2de lid).

Ontwikkeling brandstofgebruik voertuigen

In het Belastingplan 2017 is bepaald dat voor plug-in hybride auto’s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 gr/km de MRB (en opcenten) voor de jaren 2017 tot en met 2020 de helft van het reguliere tarief bedraagt. Voor voertuigen met alleen een elektromotor of met waterstofverbranding is men geen motorijtuigenbelasting verschuldigd. Onderstaand overzicht geeft de ontwikkeling aan in het soort brandstof van de voertuigen (incl. motoren) vanaf 2016 t/m 2019. Het onderstaande overzicht toont aan dat het aantal energiezuinige voertuigen in onze provincie nog maar langzaam aan toeneemt.

Ontwikkeling gewichtsklassen voertuigen

Onderstaand overzicht geeft aan hoe de voertuigen verdeeld zijn over de verschillende gewichtsklassen. De verdeling blijft nagenoeg gelijk maar omdat het aantal voertuigen toeneemt stijgt het aantal in de gewichtsklasse 1.050 t/m 2.050 kg het meest. Dit is conform de landelijke trend.

Ontwikkeling heffing opcenten motorrijtuigenbelasting

Het verschil tussen dit maximaal mogelijke tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten, bepaalt de zogenoemde vrije ruimte. Dit is de onbenutte (belasting)capaciteit die de provincie heeft tot verhoging van haar inkomsten. Deze capaciteit wordt betrokken bij de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit. Zie paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

In onderstaande grafiek staat het niveau van de provinciale opcenten van onze provincie. In de grafiek staan ook de gemiddelde niveaus van de opcenten van alle provincies en het wettelijk toegestane niveau. Voor 2020 is het landelijk gemiddelde van de opcenten nog niet bekend omdat bij een paar provincies de coalitievorming nog niet afgerond is. Daarom is het niveau van 2019 gehandhaafd voor 2020. De provincie Fryslân zit in 2020 boven het landelijk gemiddelde.

Opbrengsten 2019-2023
De raming van de verwachte opbrengsten opcenten motorrijtuigenbelasting is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

• Realisatie opbrengst opcenten 2018.
• Groei wagenpark van 0% zodat eventuele groei van het wagenpark de groei van de voertuigen zonder heffing kan compenseren.
• Geen indexatie van de opcenten in de periode 2020-2023.

Onbenutte belastingcapaciteit 2020

De onbenutte belastingcapaciteit bedraagt in 2020, uitgaande van het wettelijk maximum van 2020, 28,0 punten (115,0 – 87,0 punten). Eén punt verhoging komt in 2020 overeen met circa € 803.000. De onbenutte belastingcapaciteit in 2019 bedraagt daarmee ongeveer € 22,5 mln.